Yıllardır Aranılan Bir ‘Kristal’ Derin Dünya Elmasında Hapsolmuş Bulundu
İnsanoğlu yıldızlara giderek daha fazla ulaşmaya devam ediyor, ancak yer yüzünde bizim için tamamen erişilmez kalan yerler var.
Şimdiye kadar sadece belirli bir yere ulaşabildik. Bu yüzden yapabileceğimiz en iyi şey, ayaklarımızın derinliklerinde gezegenimizin çoğunu neyin oluşturduğunu tahmin etmektir.
Ancak bazen gezegenin kendisi, dünyamızın daha egzotik minerallerinin bazı küçük örneklerini yutmuş kusurlu bir elmas çıkarır.
Şimdi, ilk kez, bu elmas kapsüllerden biri, Dünya’dan doğal olarak oluşan kalsiyum silikat minerallerini içinde taşıdı. Alt manto, gezegenimizin hacminin yarısından fazlasını kaplar ve yüzeyin 660 kilometreden fazla olan muhteşem yolculuğuna rağmen hala yüksek basınç biçiminde korunur.
Jeokimyager Yingwei Fei, “Erişilemeyen alt mantodan böyle bir doğrudan örnekleme, gezegenimizin tüm mantosunun kimyasal bileşimi ve değişkenliği konusundaki bilgi boşluğumuzu dolduracaktır.” dedi.
Davemaoit olarak adlandırılan bu kalsiyum silikat (CaSiO3) perovskit, varlığına dair 50 yıllık teorileri doğrulamaktadır.
Kalsiyum silikat doğal olarak çeşitli yapılarda bulunur. Wollastonit, bu elementler ekibinin nispeten düşük basınçta bir araya toplandığında oluşturduğu ortak yapıdır. Wollastonit, orta basınç altında breyit oluşturur. Bu, derin Dünya elmaslarında bulunan en bol ikinci inklüzyondur.
Ancak teori, breyitin oluşmasının başka bir yolu olduğunu öne sürüyor.
660 ila 2.700 km derinliğindeki Dünya’nın alt mantosunda bulunan basınç seviyeleri altında, bu atomlar kendilerini kübik perovskit yapısına göre düzenlerler. Bu, genellikle, basınç hafifletildiğinde başka bir forma döner; bu, elmaslar tarafından taşınan breyitin bir kısmının nasıl ortaya çıktığı da olabilir.
Sentetik CaSiO3, oluşturmak için kullanılan yoğun lazer basıncı giderildiğinde cama geri döner.
Bu “çöp tenekesi” kristali, jeokimyasalı davemaoit yapan şeydir. Onu oluşturan şekil ve baskı, normalde birbirlerinin şirketlerinde bulunmayacak unsurları bir araya getirmeye zorlar. Bu, yarı ömürleri Dünya’nın tüm jeolojik tarihinden daha uzun olan ısı üreten toryum ve uranyumu içerir.
Tschauner ve ekibi, “Gözlemlerimiz, davemaoitin yapısında uranyum ve toryuma ek olarak potasyum da barındırdığını gösteriyor,” diye yazıyor. Bu demektir ki; davemaoitin bolluğu, derin mantoda ne kadar ısı olduğunu etkiliyor.
Buna karşılık, ısısı ve dağılımı, Dünya’nın derin kabuğunun nasıl geri dönüştürüleceğini, ısı anormalliklerinin nerede ortaya çıktığını ve Dünya’nın mantosunun tabanındaki magmanın durumunu belirler.
Bu araştırma Science dergisinde yayınlandı.
Aşırı Soğukta Griden Sarıya Dönüşen Bir “Bukalemun Elmas” Keşfedildi
/Yıllardır Aranılan Bir ‘Kristal’ Derin Dünya Elmasında Hapsolmuş Bulundu/