Leonardo da Vinci’nin Keşfettiği “Ağaçların Kuralı”na Bilim İnsanları Açıklık Getirdi
Bilim insanları, Leonardo da Vinci’nin bulduğu ‘ağaç kuralı’nın ağaçların iç yapısına değişiklik yapılmadan uygulanamayacağını gösterdi. Topraktan besin taşıyan ağaç kanallarının yapısı, dalların dış yapısına benzemekle birlikte, daha ince ve daha dallıdır.
Kısa bir süre önce Leonardo da Vinci sadece büyük bir sanatçı değil, aynı zamanda büyük bir bilim adamı olarak anılıyordu. Daha sonra onun “bilimsel” çalışmalarının çoğu zaman bir tür “teknik fantezi” olduğu ortaya çıktı. Ama her zaman değil. Bazı durumlarda, Leonardo’nun spekülasyonları bugün hala bilim insanlarına ilham veriyor.
“Ağaç Kuralı” 15. yüzyılda Leonardo da Vinci tarafından tanımlanmıştır. Ağaçları çizerken, dallanma noktasında ortaya çıkan tüm dalların kesit alanlarının toplamının yaklaşık olarak dallanan gövdenin (veya dalın) alanına eşit olduğunu fark etti. Bu kural deneysel olarak doğrulandı ve sadece sanatçılar tarafından değil bilim insanları tarafından da kullanılmaya başlandı.
Hatta son zamanlarda birçok botanikçi, Leonardo’nun “ağaç kuralı “nın bir ağaçta su taşıyan damar kanallarına da uygulanabileceğine ve dallar inceldikçe tek tek kanalların boyutunun da aynı oranda azalacağına inanıyordu. Bu kural metabolik ölçeklendirme teorisinin bir parçası olarak kabul edilmiştir.
Ancak bilim insanları yeni çalışmalarında bu modelin ağaçların iç damar yapılarına uygulandığında tam olarak doğru olmadığını göstermiştir.
Su ve besin maddelerinin ağaç boyunca köklerden yaprak uçlarına kadar verimli bir şekilde hareket edebilmesi için damar sisteminin belirli bir hidrolik iletkenliği koruması gerekir.
Bilim insanları, doğru hidrolik iletkenlik için ağaç kuralının geçerliliğini yitirdiği bir nokta olduğunu göstermiştir. Bu, kanalların gözeneklere dönüştüğü noktada gerçekleşir.
Ortak yazar Ruben Valbuena’nın açıkladığı gibi, “Da Vinci’nin kuralı sanatçılar için harika bir ‘ipucu’ olsa da, mikro düzeyde eleştirilere dayanmıyor.”
Ortak yazar Stuart Sopp ise şunları söylüyor: “Hedeflerimizden biri, ormanlardaki ağaçların biyokütlesini tahmin etmek için kullanılabilecek bir oran türetmekti. Bu yeni oran, ağaçların küresel karbon tutma oranının hesaplanmasına yardımcı olacaktır.”
Leonardo’nun “mikro düzeyde” yanılmış olması şaşırtıcı değildir. Şaşırtıcı olan, bilim insanlarının bugün hala onun fikirlerini tartışıyor ve geliştiriyor olmalarıdır.
Derleyen: Feyza ÇETİNKOL
Kaynak: Leonardo da Vinci’nin Keşfettiği “Ağaçların Kuralı”na Bilim İnsanları Açıklık Getirdi