Güneş Patlaması Avustralya ve Güney Asya’da Radyo Kesintilerine Neden Oldu
Güçlü bir güneş patlaması Avustralya ve Asya’da radyo iletişimini kesintiye uğrattı. Önümüzdeki günlerde yüzde 45 oranında iletişim kesintisi yaşanacağı tahmin ediliyor. Patlama Salı günü meydana geldi ve Çarşamba günü Dünya’ya ulaştı.
“Sanki güneş bir parlama sırasında bize bağırıyor. Uydularımızın uğultusundann çok daha yüksek bir çığlık.”
Güneş’teki patlama yüklü parçacıklardan oluşan devasa bir bulutun fırlamasına neden oldu. Saatte 1,5 milyon kilometre hızla uzayda ilerleyerek Dünya’ya ulaştı. Avustralya ve Güney Asya’da radyo parazitine neden oldu.
Salı günü amatör telsiz operatörleri ve denizcilerin bu bölgelerde iletişimlerini kaybettiklerini belirten raporlar ortaya çıktı.
Uzun süreli patlama Salı günü Türkiye saatiyle 4:30’da meydana geldi ve güneş fırtınası ertesi akşam 6’dan kısa bir süre sonra gezegenimize ulaştı.
Fizikçiler patlamanın, Dünya’nın gündüz tarafında küçük (R1) ila orta (R2) radyo kesintilerine neden olabilen M sınıfı bir parlama olduğunu bildirdi.
Güneşin “Çığlığı”
Uyarı esas olarak havacılık iletişim hizmetleri, hükümet zaman istasyonları ve meteoroloji istasyonları tarafından kullanılan frekansları etkilemektedir.
Fizikçi Tamita Skov şunları söylüyor: “Genellikle GPS hizmetlerine güvenen insanlar, özellikle de yüksek enlemlerde, keşif, arama veya hava fotoğrafçılığı için İHA’ları kullananlar maruz kalıyor”
Salı günü görülenler gibi M sınıfı patlamalar, Güneş’ten dışarı fırlayan büyük plazma ve manyetik alan bulutları olan koronal güneş kütle atımını (CEM) tetikleyebilir. Böyle bir fırlatma, Güneş’in yüzeyinden milyarlarca ton malzeme içerir.
CEM’ler, Dünya’nın manyetosferini ve yörüngedeki uyduları güneş rüzgarının şok dalgasıyla etkileyen jeomanyetik bir fırtınaya neden olabilir.
Tahminler önümüzdeki 24 saat içinde C patlamalarının yüzde 99, M patlamalarının yüzde 60 ve daha da güçlü X patlamalarının yüzde 25 ihtimalle gerçekleşeceğini göstermektedir.
C sınıfı patlamalar nispeten zayıf ve Dünya’da neredeyse fark edilemezken, M ve X patlamaları dünya çapında radyo kesintilerine ve üst atmosferde uzun süreli radyasyon fırtınalarına neden olabilecek büyük olaylardır.
Tamita Skov şöyle diyor: “Bir güneş patlaması sırasında Güneş bize bağırıyor gibidir. Bu ‘bağırış’ uydularımızın ‘uğultusundan’ çok daha yüksektir ve bu nedenle Güneş uydu sinyallerini geçici olarak engeller. Ancak Güneş her zaman GPS sinyallerini etkileyecek frekanslarda bağırmaz.
Derleyen: Feyza ÇETİNKOL
Kaynak: Güneş Patlaması Avustralya ve Güney Asya’da Radyo Kesintilerine Neden Oldu