Kaynak: Spencer Plat/Getty Images
Doğu Afrika’nın bazı bölgelerindeki çocuklar gizemli bir hastalıktan mağdurlar. Yemek yedikleri veya soğuk havaya maruz kaldıkları zaman, epilepsiye benzer boyun kaslarını kontrol edemedikleri krizler geçiriyorlar. “Nodding Sendromu” diye bilinen bu hastalık zamanla daha da kötüleşiyor ve çocuklar sakatlıklarla, bazen de ölümlerle sonuçlanan ağır nöbetler geçiriyorlar.
1990’dan 2013’e kadar geçen 23 yıllık sürede, binlerce çocuk Güney Sudan’da ve Uganda’da bu sendroma yakalandılar. Bir grup bilim insanı bu hastalığın sebebini araştırmak için çalışmalar başlattı. Epilepsinin bir türü olan bu hastalığın bölgede yaygın bulunan ve başka bir hastalığa sebep olduğu bilinen, asalak yaşayan bir solucan türünden kaynaklandığı ortaya çıktı.
Bilimsel adı “Onchocerca volvulus” olan yuvarlak solucanlar, “ihmal edilen tropikal hastalıklar”dan biri olan nehir körlüğü (Onkoserkiyaz)’ne sebep oluyorlar. Çoğunlukla sahra-altı Afrika’da bulunan 120 milyon insan, bu Simulium tipi siyah sineklerin ısırmasıyla yayılan hastalığın tehdidi altında. Nehir körlüğü, deride şiddetli kaşıntılarla başlayan ve deri altında şişliklere sebep olan, en sonunda da korneada oluşan kalınlaşma sonucu körlüğe sebep olan bir hastalık.
Science Translational Medicine dergisinde yayınlanan bir makalede, bilim insanları bu yuvarlak solucanların aynı zamanda bağışıklık sistemi sinir hücrelerine hücum ederek nodding sendromuna da sebep olabileceği fikrini ortaya attılar. Araştırmacılar, hala tam olarak ispatlanmadığı için iddialarında hala çok dikkatliler, ancak kanıt olarak bu sendromu taşıyanlarda leiomodin-1 adlı proteini hedef alan antikorlara rastlanmıştır.
Bu protein genellikle düz kas ve tiroit bezi hücrelerinde bulunur, ayrıca beyin dokusunda ve sinir sisteminde de rastlanır. Ancak daha da önemlisi, diğer O.volvulus yuvarlak solucanlarda bulunan proteinlerle benzerlikler göstermektedir. Araştırmacılar, insanın bağışıklık sisteminin öncelikle bu solucanlara karşı savunma başlattıklarını ama sonrasında karıştırarak vücudun kendi sinir sistemine saldırdıklarını düşünüyorlar.
Bu vakalar 1960’larda Tanzanya’da görülen başka bir duruma çok benzemektedir. Doktorlar çocukların nodding sendromu belirtileri ile epilepsi krizleri geçirdiklerini düşünürlerken, bu durum pekâlâ nehir körlüğü de olabilir.
Bu bulgular, teoride, gizemli Nodding hastalığının, çocukların vücutlarından yuvarlak solucanlar temizlendiğinde, atakların duracağı ve hastalığın kolayca tedavi edilebileceği anlamına geliyor. Nehir körlüğünün tedavisinde şuanda ivemectin ilacı kullanılıyor. Ve tedavi olanaklarının geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması için Carter Center hala çalışmalarına devam ediyor.
Yazar: Josh Davis
Kaynak: http://www.iflscience.com/health-and-medicine/cause-of-mysterious-nodding-syndrome-may-have-been-discovered/
Çeviri: Mediha Gürel