Bilim İnsanları Antik Meteorun Dağın Tepesini İkiye Böldüğünü Doğruladı
Milyonlarca yıl önce gökten düşen bir meteor Çin’in kuzeydoğusundaki bir dağ silsilesine çarparak iki tepeye ayrılmasına neden oldu. Yeni araştırma, çarpma bölgesinin yapısını ilk kez ortaya çıkardığını iddia ediyor.
Krater, Çin’in Kuzey Kore sınırına yakın Jilin eyaletinde yer almaktadır. Yaklaşık 1,6 kilometre (1 mil) genişliğindeki çarpma o kadar büyüktü ki, Ön Baijifeng ve Arka Baijifeng olarak bilinen iki dağ zirvesi bıraktı.
Tarihsel olarak, Çin’deki göktaşı çarpmalarına ilişkin kanıtlar dünyanın diğer bölgelerine kıyasla oldukça düşüktü. Ancak Baijifeng Dağı’nda tespit edilen kaya parçaları, Şanghay’daki Yüksek Basınç Bilim ve Teknoloji İleri Araştırma Merkezi’ndeki araştırmacıların ilgisini çekti.
Ming Chen ve Ho-Kwang Mao liderliğindeki ekip, yerel olarak “göksel taşlar” olarak adlandırılan ve kökenleri bilinmeyen garip kumtaşı kayalarından etkilendi. Ancak Chen ve Mao, yaptıkları analizler sonucunda şaşırtıcı bir şey buldular: bu isim uygun olmaktan çok daha fazlası.
Yazarlar, “Bu kaya parçaları birikiminin ardındaki gerçek hikayeyi bulmak için yola çıktık” diye yazıyor. “Araştırmamız ilk kez Baijifeng Dağı’nda bir çarpma yapısının varlığını ortaya çıkardı.”
Kaya parçaları, her ikisi de küçük kuvars mineralleri içeren kumtaşı ve granitten oluşuyor. Kuvars, ısı ve basınca maruz kaldığında belirli şekillerde deforme olabilir. Yazarlar, bu deformasyonların “şok metamorfizması ve karasal çarpma yapıları için tanısal kanıt olarak yaygın bir şekilde kabul edildiğini” açıklıyor. Esasen, kuvarstaki “şok metamorfizması” meteor çarpma alanlarını gösterebilir.
“Çarpma kraterleşmesi sırasında,” diye ekliyorlar, “bu yeni jeolojik yapıyı oluşturmak için büyük miktarda kaya kazılmış ve fırlatılmış olmalıdır. Çarpışma, hedefin orijinal arazisini büyük ölçüde değiştirerek Ön Baijifeng ve Arka Baijifeng olmak üzere iki yeni tepe oluşturmuş olabilir.”
Yazarlara göre kraterdeki granit 150 ila 172 milyon yıl önce, Jura Dönemi’nde oluşmuştur. Eğer dağa bir göktaşı çarptıysa, bunu bu dönemden sonra yapmış olmalı. Ne yazık ki kesin zamanlama bilinmiyor, ancak yazarlar bunun çok daha sonra olabileceğini öne sürüyor.
Bu görüş, Baijifeng bölgesinin Çin’deki diğer birkaç çarpma bölgesinden biri olan Heilongjiang Eyaleti, Harbin’deki Yilan krateri ile karşılaştırılmasına dayanmaktadır. Live Science’a göre, bu krater yaklaşık 49.000 yıl önce oluşmuştur ve 100.000 yıldan daha eski olan bilinen en büyük çarpma krateridir.
Chen ve meslektaşlarına göre, Yilan krateri Baijifeng ile karşılaştırılabilecek şekilde güçlü bir şekilde yıpranmıştır; bu da Yilan kraterinin yaşının “Yilan çarpma yapısından çok da uzak olmaması gerektiği” anlamına gelmektedir.
Bununla birlikte, düşen gök taşının dağ yüzünde böylesine inanılmaz değişikliklere ne zaman neden olduğunu doğrulamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.
Yazarlar şu sonuca varıyor: “Baijifeng daire şeklindeki çöküntü, benzersiz morfolojik özelliklere sahip iyi korunmuş bir çarpma yapısıdır ve yüksek bir dağın tepesindeki konumu muhteşem bir doğal manzara yaratmaktadır.”
Kaynak: https://www.iflscience.com
Derleyen: Figen Berber
Gökten Düşen Bir Meteor Parçası Kahve İçerken Kaburgasını Kırdı