Uzayda Yetiştirilen Salatalar Ölümcül Bir Sorun Oluşturabilir
Salata genel olarak sizin için iyidir, bu nedenle yörüngede taze yeşillik yetiştirmek uzay yolcularının sağlıklı kalması için kazançlı bir yol gibi görünüyor. Yeni araştırmalar, uzay salatası ne kadar besleyici olursa olsun, astronotlar için bir risk oluşturabileceğini öne sürüyor.
Delaware Üniversitesi’nden bir ekibin yaptığı yeni bir araştırmaya göre, uzayda marul ve ıspanak gibi yapraklı bitkilerin yetiştirilmesi beraberinde bakteri sorununu da getirebilir. Simüle edilmiş mikro yerçekiminde yetiştirilen bitkiler üzerinde yapılan testlerde, bu bitkilerin Salmonella enterica patojenine karşı normalden daha duyarlı oldukları görülmüştür.
Uluslararası Uzay İstasyonu’nun (ISS) çok sayıda agresif bakteri ve mantara ev sahipliği yaptığını biliyoruz ve eğer bu uzay mikropları bir astronot mürettebatında yaygın bir hastalığa neden olsaydı, bu hayatların risk altında olduğu anlamına gelirdi.
Delaware Üniversitesi’nden bitki biyoloğu Harsh Bais, “Sadece bir gıda güvenliği salgını yüzünden tüm görevin başarısız olmasını istemezsiniz” diyor.
Bais ve meslektaşları, laboratuvarda bazı zekice rotasyon numaraları gerçekleştirmek için klinostat adı verilen bir cihaz kullanarak marul bitkilerini mikro yerçekiminde olacaklarına benzer bir duruma getirdiler. Daha sonra yapraklara S. enterica bakterisi eklediler.
İlginç ve şaşırtıcı olan, maruldaki minik stoma gözeneklerinin bakterilerin istilasına izin vermek için açılmasıydı. Normalde stomaların görevi tehlikeli saldırganları dışarıda tutmak ve aynı zamanda bitkinin nefes almasına yardımcı olmaktır.
Araştırmacılar daha sonra, tipik olarak bitkileri dış stres faktörlerinden koruyan daha yararlı bir bakteri türü eklediler. Yine, savunmalar mikro yerçekiminde işe yaramadı – bu durum, marulun normalde kendini güvende tutmak için kullanacağı kimyasal reaksiyonları devre dışı bırakan bir şey olduğunu gösteriyor.
Delaware Üniversitesi’nden bitki bilimci Noah Totsline, “[Stomaların] onlara stres gibi görünen bir şey sunduğumuzda açık kalması gerçekten beklenmedik bir şeydi” diyor.
“Aslında bitki hangi yönün yukarı ya da aşağı olduğunu bilmiyordu. Yerçekimine verdikleri tepkiyi bir nevi karıştırıyorduk.”
Önceki çalışmalar uzay marulunun Dünya’da yetişen eşdeğer bitkiler kadar güvenli ve besleyici olduğunu göstermiş olsa da, yeni araştırma marulun enfeksiyonu olağan şekilde önlemekte zorlanabileceğini gösteriyor.
Uzay bakterilerinin özellikle kötü olduğuna dair bildiklerimizi de eklersek, bu potansiyel bir sorundur. Çalışmanın arkasındaki ekip, genetik modifikasyonlar bir olasılık olmak üzere, gıda maddelerimizin yörünge dışında güvenli olduğundan emin olmak için çok daha fazla araştırma görmek istiyor.
Delaware Üniversitesi’nden mikrobiyolog Kali Kniel, “Şu anda Uluslararası Uzay İstasyonu’nda yaşayanlar ve gelecekte orada yaşayabilecekler için uzaydaki risklere hazırlıklı olmamız ve bu riskleri azaltmamız gerekiyor” diyor.
“Uygun azaltma stratejileri geliştirmek için bakteriyel patojenlerin mikro yerçekimine nasıl tepki verdiğini daha iyi anlamak önemlidir.”
Derleyen: Deniz KAFKAS
Kaynak: Uzayda Yetiştirilen Salatalar Ölümcül Bir Sorun Oluşturabilir