Perseverance Mars’ta Hareket Eden Bir ‘Toz Şeytanı’ Görüntüledi
Toz şeytanları, yani sıcak hava ve parçacıklardan oluşan dikey sütunlar sadece Dünya’da bulunan bir hava fenomeni gibi görünebilir.
Ancak NASA’nın Perseverance keşif aracı tarafından çekilen yeni görüntüler, Mars yüzeyinde 1,2 mil yüksekliğinde bir tanesini gösteriyor.
Perseverance, toz şeytanını Mars’ın Jezero Krateri’nin batı kenarında bulunan Thorofare Sırtı’nda saatte yaklaşık 12 mil hızla doğudan batıya doğru hareket ederken yakaladı.
Uzayda yaklaşık yedi aylık bir yolculuktan sonra Şubat 2021’de Mars’a inen altı tekerlekli gezginden yaklaşık 2,5 mil-4 km uzaktaydı.
Perseverance, kaya örnekleri toplamanın ve oksijen üretmenin yanı sıra Mars’ta bir çift göz görevi görerek bilim insanlarının 230 milyon mil öteden gezegenin hava durumu hakkında bilgi edinmesini sağlıyor.
NASA’ya göre, şeytanın ilerleyişini göstermek için hızı değiştirilen klip, dört saniye arayla çekilen 21 kareden oluşuyor.
Ajansın Jet İtki Laboratuvarı’ndaki (JPL) bilim insanları bir blog yazısında toz şeytanının Perseverance’ın ‘Navcams’larından biri tarafından yakalandığını açıkladı.
Gezginin uzun ‘boynunun’ tepesine monte edilen bu siyah-beyaz navigasyon kameraları, panoramik 3D görüntüler toplamak için görünür ışık kullanıyor.
Dönen girdabın sadece 118 metre alt kısmı kamera kadrajında görülebilmesine rağmen, bilim insanları toz şeytanının gölgesini kullanarak tam yüksekliğini 1,2 mil – 2 km olarak tahmin ettiler.
Boulder, Colorado’daki Uzay Bilimleri Enstitüsü’nde gezegen bilimci ve Perseverance bilim ekibinin bir üyesi olan Mark Lemmon, ‘Toz şeytanının tepesini görmüyoruz, ancak fırlattığı gölge bize yüksekliği hakkında iyi bir gösterge veriyor’ dedi.
‘Çoğu dikey sütundur; eğer bu toz şeytanı bu şekilde yapılandırılmış olsaydı, gölgesi yaklaşık 1,2 mil -2 kilometre yüksekliğinde olduğunu gösterirdi.
Hızlandırılmış klip 30 Ağustos’ta, Perseverance görevinin 899. Mars günü ya da ‘sol’unda çekildi. Bir sol 24 saat 37 dakikadan oluşuyor, yani bir Dünya gününden biraz daha uzun.
Dünya’da olduğu gibi, toz şeytanları da yükselen sıcak hava hücrelerinin alçalan soğuk hava sütunlarıyla karışarak toz ve döküntüleri taşımasıyla oluşur.
Ancak Mars versiyonları, komşu gezegenimizdeki daha düşük yerçekimi ve toz bolluğu nedeniyle Dünya’da bulunanlardan çok daha büyük olabilir.
Toz şeytanları ayrıca en çok sıcaklığın daha yüksek olduğu bahar ve yaz aylarında görülür. Bunun nedeni, yere yakın sıcak havanın yukarıdaki daha soğuk havadan hızla yükselmesi ve bunun da yukarı doğru hava akımını tetikleyebilmesidir.
Perseverance’ın bulunduğu Mars’ın kuzey yarımküresi şu anda yaz mevsiminde. Perseverance, yerdeki bilim insanlarının Mars’ın hava durumunu takip etmelerine yardımcı olmak için her yönden toz şeytanlarını aramakla görevlendirildi.
Derleyen: Feyza ÇETİNKOL
Kaynak: Perseverance Mars’ta Hareket Eden Bir ‘Toz Şeytanı’ Görüntüledi