Kayıp Tapınak: Tarihi Sırları Aydınlatan Keşif
Hititler, Roma, Bizans ve Selçuklu dönemi… Tam dört medeniyetin birden izlerini taşıyan ve Sivas’ta bulunan antik kentte bu yılki kazı çalışmaları tamamlanmak üzere. Çalışmaların sona ermesine iki gün kala bulunanlar ise heyecanlandırdı. Kazı ekibinin buldukları, Hititlerin sözde tanrıçası Şausga’nın meşhur kayıp tapınağına işaret ediyor.
Sivas’ın Yıldızeli ilçesi Kayalıpınar (Samuha) Köyü sınırları içerisinde bulunan antik kentte planlanan kazı çalışmalarının bu yılki kısmı tamamlandı. 2005 yılında başlatılan çalışmalara kazı başkanı Doç. Dr. Vuslat Müller-Karpe’nin vefatı nedeniyle bir süre ara verilmişti. Çalışmalar, 2021 yılında yeniden başladı. Planlı kazı çalışmalarının bu yılki etabı ise geçtiğimiz gün sona erdi. Bugüne kadar bine yakın arkeolojik eserin bulunduğu kazıdaki buluntular, kazı ekibini bir hayli heyecanlandırdı.
Bu yıl yapılan kazılarda bulunan eserler, kazı alanının bir bölümünün önemli bir Hitit arşivi olduğunu gösterirken, bulunan çivi yazılı bir tabletteki dini içerik, antik kentin Hititlerin sözde tanrıçası Şausga’ya ait meşhur kayıp tapınak olma ihtimalini güçlendirdi.
DÖRT MEDENİYETİN BİRDEN İZLERİNİ TAŞIYOR
Kazı ekibinden Arkeolog Doktor Emre Kuruçayırlı, Samuha antik kentinin 4 farklı medeniyetin izlerini taşıdığını belirtti. Kuruçayırlı, “Kazı gerçekleştirdiğimiz antik Samuha, bugünkü adıyla ‘Kayalıpınar’ yerleşimi çok değişik zamanlardan buluntular veriyor bize ve çok ilginç bir şekilde kazı alanı bu değişik dönemlerin bir araya geldiği nokta” dedi.
“Burada hem Hititlere ait yapı kalıntılarını bulduk, hem de Roma dönemine ait bir yol kalıntısı bulduk” diyen Arkeolog Çayırlı, “Tahrip olmuş olsa da tipik Bizans mozaiği kalıntıları buluyoruz. Son olarak bir Selçuklu eseri bulduk” ifadelerini kullandı.
KAYIP MEŞHUR TAPINAK BULUNDU MU?
Kuruçayırlı, bu yıl gerçekleştirilen kazıda bulunan tabletin, Hititlerin tanrıçası Şausga’nın meşhur tapınağına işaret ettiğini ifade ederek şu ifadeleri kullandı: “Burada tipik Hitit giriş kapısı bulanan bir yapı vardı. Ona doğru uzanan tahrip olmuş iki duvarımız var. Kazının bitimine iki gün kala bu yapının Hitit dönemine ait olduğunu kanıtlayan iki buluntu geldi. O da bir çivi yazılı tablet parçası. Metin Hititçe ve çok önemli bir şeyden bahsediyor. Çok yüksek sayıda sığırdan bahsediyor. Dil bilimcilerimiz 120 veya 1200 sığırdan bahsediyor. Normal bir ticaret hacmi için oldukça yüksek bir sayı.
Bu kentin adı Samuha ve bu isim Hitit kayıklarında sürekli bir tanrıçayla anılıyor. Burada bu tanrıçaya ait bir tapınak var. Bu tanrıça Sausga. Bu sığırların Sausga’nın tapınağına bir adak olduğunu düşünüyoruz. Bu kadar yüksek sayıdaki sığırın tapınakla ilgili olduğunu düşünüyoruz. Bu kazıda bir kısmını ortaya çıkarttığımız, önümüzdeki sezon yapacağımız kazıda da kalanını ortaya çıkartacağımız bu yapının Sausga’nın meşhur tapınağı olma ihtimalini düşünüyoruz.”
ESKİ YAZILI KAYITLARDA DA SAMUHA’DAN BAHSEDİLİYOR
Kazı çalışmalarına önümüzdeki yıllarda devam edilecek olan Kayalıpınar (Samuha) artik kentinin M.Ö. 2 binli yıllarda Anadolu’daki en önemli Hitit kentlerinden birisi olduğu düşünülüyor.
Samuha’nın ismi, Boğazköy’de bulunan yazılı kaynaklarda çok sık geçerken, Türkiye’de bulunan en eski yazılı belgeler olan ve Kültepe’de ele geçen Eski Asur dilindeki çivi yazılı tabletlerde de Samuha’dan bahsediliyor.