İnsan El ve Ayak Parmaklarının Nasıl Geliştiği Çözüldü
El ve ayak parmakları nasıl büyür? Uluslararası bir araştırma ekibi ilk kez insan uzuvlarının gelişiminin en erken aşamalarına dair bazı gizemleri çözdü. Araştırmacılar parmak oluşum sürecini videoda görselleştirdi
Nature dergisinde yayımlanan yeni bir çalışmada, bilim insanları donör embriyonik dokulardan alınan binlerce hücreyi tek tek analiz ederek insan uzuvlarının erken gelişiminde rol oynayan hücrelerin bir atlasını oluşturdu.
Bu sayede insanların el ve ayak parmaklarını nasıl geliştirdiklerini ayrıntılı olarak görebildiler. Çalışma, vücuttaki her hücre tipinin haritasını çıkarmayı amaçlayan uluslararası İnsan Hücre Atlası girişiminin bir parçası.
Daha önce araştırmacılar omurgalı uzuvlarının gelişimini sadece fare modellerinde ve tavuk embriyolarında incelemişlerdi. Yeni çalışma sadece parmak gelişimini ayrıntılı olarak görmelerini sağlamakla kalmayacak, aynı zamanda konjenital uzuv hastalıkları konusundaki anlayışlarını da derinleştirecek.
Parmaklar nasıl gelişir?
Araştırmacılar 5 ila 9 haftalık insan embriyonik dokularını kullandılar. Ekip, bu dokuların yardımıyla uzuv temellerindeki gen ifadesini takip ederek, oluşumlarının genetik temeline dair daha net bir resim elde etti.
Biyologlar toplamda 125.955 tekil hücreyi analiz etti ve bunlardan gebeliğin ilk üç ayında 67 küme belirlediler ve bunları haritaladılar.
Aşağıdaki video IRX1 (turkuaz) ve SOX9’un (macenta) ifadesini göstermektedir. IRX1 parmak oluşumu için, SOX9 ise iskelet gelişimi için kritik öneme sahiptir.
Bu genlerin bozulması brakidaktili (parmakların kısalması) ve polidaktili (ellerde veya ayaklarda fazladan parmakların ortaya çıkması) gibi gelişimsel anormalliklere yol açabilir.
Araştırmacılar ayrıca parmakların hemen dışa doğru büyümediğini, ancak erken el ve ayak uçlarındaki büyümelerden oluştuğunu buldular.
Çalışmanın ortak yazarı Hongbo Zhang, “Bu tıpkı bir heykeltıraşın bir mermer bloğu oyarak ortaya bir şaheser çıkarmasını izlemeye benziyor. Bu durumda heykeltıraş doğadır ve sonuç el ve ayak parmaklarımızın inanılmaz karmaşıklığıdır.” diyor.
Derleyen: Feyza ÇETİNKOL
Kaynak: İnsan El ve Ayak Parmaklarının Nasıl Geliştiği Çözüldü
İnsanların Öldüklerinde Gördükleri Şey Bu Olabilir
Hepimiz hayat dediğimiz taşıma bandının üzerindeyiz ve son kullanma tarihimize giderek yaklaşıyoruz, ancak sonunda hattın sonuna ulaştığımızda ne olacağını kimse tahmin edemez. Geçtiğimiz birkaç yıl içinde araştırmacılar, son nefesimizi verirken beynimizde neler olduğuna dair bazı büyüleyici bilgiler elde ederek ölüm deneyimine dair kışkırtıcı bir ön bakış sağladılar.