İçinde Halüsinojenik Banotu Tohumları Saklanmış İçi Boş Bir Kemik Keşfedildi
Yabani bir ot olan bitki siyah banotu, tıbbi veya görsel olarak halüsinasyonlara neden olmak için kullanılabilir ve içi oyuk kemik, eski insanların bitkiyi kasıtlı olarak toplayıp kullandıklarına dair ilk kanıttır.
Şimdi, içinde kara banotu tohumları bulunan oyulmuş bir kemiğin keşfi, antik Romalıların “delilik ve sersemliğe” neden olabilen bu bitkiyi kasıtlı olarak toplayıp kullandıklarını düşündürüyor.
Hollanda’da Kemikten Kap Keşfi
Arkeologlar, Hollanda’nın Houten-Castellum kentindeki antik bir Roma yerleşiminde çamurlu bir çukur kazarken, muhtemelen bir keçi ya da koyuna ait oyulmuş bir hayvan uyluk kemiği buldular. MS 70 ve 100 yıllarına tarihlenen kemik kap yaklaşık 7 cm uzunluğundaydı ve siyah banotu tohumlarıyla doluydu.
İlginç bir şekilde, kemik ayrıca tıkaç olarak kullanılan bir parça siyah huş ağacı kabuğu ile kapatılmıştır. Bu da – ilk kez – kara banotu tohumlarının eski insanlar tarafından kasıtlı olarak kullanıldığını göstermektedir.
Keşifle ilgili yeni bir çalışmanın başyazarı Maaike Groot “Bitki yerleşim yerlerinin içinde ve çevresinde doğal olarak yetişebildiğinden, tohumları insanların müdahalesi olmadan doğal olarak arkeolojik alanlara ulaşabilir” dedi.
Gerçekten de, siyah banotu tohumları (bitki aynı zamanda kokuşmuş itüzümü olarak da bilinir) M.Ö. 5500’lere kadar uzanan Avrupa’daki antik alanlarda belgelenmiştir.
Siyah banotu yabani bir ot olduğu için, tohumların eski insanlar tarafından yetiştirilip kullanıldığını veya arkeolojik alanlara doğal olarak gelip gelmediğini belirlemek araştırmacılar için zor olmuştur. Ancak kemik kap bu tartışmayı çözecek gibi görünüyor.
“Bu buluntu, insanların gerçekten de kara banotu tohumlarını toplayıp kullandıklarını şüpheye yer bırakmayacak şekilde kanıtlıyor ki bu da sadece tohumların arkeolojik bir alanda bulunmasıyla kanıtlanabilecek bir şey değil. Daha önce, eski insanların bilerek yetiştirdikleri ile doğal olarak yetişenleri ayırt etmenin “zor” olduğunu” söyledi.
Antik Romalılar Siyah Banotunu Nasıl Kullanıyordu?
Karabaş otu oldukça zehirli bir bitki olmasına rağmen, hem tıbbi hem de psikoaktif özelliklere sahiptir. Eski insanlar bunun çok iyi farkındaydı.
Yunan hekim ve botanikçi Pedanius Dioscorides onu yatıştırıcı ve ağrı kesici olarak tanımlamıştır. Bu arada, Romalı yazar Yaşlı Pliny, siyah banotunun “şarabın doğasına sahip olduğunu ve bu nedenle anlayış yetisi için rahatsız edici olduğunu” beyan etti. Tohumların “deliliğe ve sersemliğe” neden olabileceğini de ekledi.
Ancak bitkinin özellikleri antik çağda belgelenmiş olsa da, eski insanların kara banotunu nasıl kullandıkları uzun zamandır belirsizdi. Groot, “Klasik yazarların bitkinin etkilerinden haberdar olması bile gerçekten kullanılıp kullanılmadığı konusunda çok az şey söylüyor” dedi.
Tohumlarla dolu ve dikkatlice mühürlenmiş kemik kabın keşfi, eski insanların tohumları kullandığını kuvvetle düşündürüyor. Ama ne amaçla? Houten-Castellum’daki antik Romalılar siyah banotunu görsel halüsinasyonlar yaratmak için mi yoksa ağrıyı azaltmak için bir ilaç olarak mı kullanıyorlardı?
Groot, “Ben şahsen tohumların tıbbi olarak, örneğin ağrı kesici olarak kullanıldığına inanıyorum,” diyor ve ekliyor: “Ancak halüsinasyon etkisi için kullanıldıklarını da göz ardı edemeyiz.”
Derleyen: Feyza ÇETİNKOL
Kaynak: İçinde Halüsinojenik Banotu Tohumları Saklanmış İçi Boş Bir Kemik Keşfedildi
DNA Analiziyle Down ve Edwards Sendromlu Antik Çocuklar Bulundu