Elektron Mikroskobundan İlk Renkli Görüntüler
Elektron mikroskopları, keşfedildikleri günden beri gözlemlerini siyah beyaz gerçekleştiriyor. Bilim dünyası ise çok küçük ölçekteki ortamları 50 bin ila 10 milyon kez büyütme yeteneğine sahip olan elektron mikroskoplarından renkli ve gerçeğe daha yakın görüntüler elde etmek için bu teknolojiyi daha da geliştirmeye çalışıyordu.
Şimdi ise, Cell Chemical Biology‘de yayımlanan yeni bir çalışmada, 15 yıllık deney ve gözlem sürecinin sonunda, yıllardır siyah beyaz gören birinin artık renkli görmeye başlamasına denk bir gelişme kaydedildi. Bu gelişmeyle, ileri tekniklere yapay renklerin eklenmesiyle çok renkli elektron mikroskobu görüntülerinin ilk kez elde edilmesi sağlanmış oldu. Şimdiye kadar, küçük bir sineğin gözünden tek bir hücrenin detaylarına kadar her şeyin neredeyse 10 milyon kat büyütülerek görüntülenmesini sağlayan elektron mikroskobu ile artık daha gerçekçi ve renkli görüntüler de üretilebilecek.
Seryum, praseodim ve osmiyum elementlerinin art arda çökelmesi ve elektron kaybetmesine dayanarak, daha önce altın veya platin kaplanarak üretilen siyah beyaz görüntülere renk eklenmesini sağlayan araştırmacılar, ileride benzer başka ağır metalleri de kullanarak görüntülerde farklı renklerin de yine yapay olarak elde edilebileceğini öne sürüyorlar.
Yeni gelişme, içeriğinde üç ayrı nadir toprak metali barındırıyor. Bazılarınız, bu grubu periyodik cetvelin hemen altında bulunan iki ekstra satırdan üstteki, yani lantanitler olarak tanır. İşte yeni teknikte, bu metallerin üçü birbiri üstüne gelecek şekilde, mikroskop lamının üzerindeki hücreyi ya da gözlemlenecek spesimeni kaplamakta kullanılıyor.
Elektron mikroskobu ise üç metal de elektron kaybedince (yani elektron saçılımı gerçekleştirince) görüntü alabiliyor ve aldığı bu görüntüyü her bir metalin cinsine göre değişen elektron saçılımı enerjisine göre farklı “yapay” renkler olarak okuyor. Araştırmacılar, şimdilik yalnızca kırmızı, sarı ve yeşil renkleri üretebildiklerini ancak bu haliyle siyah beyaz skaladaki elektron mikroskobu görüntülerinde asla ulaşılamamış olan kontrastı yakalayabildiklerini belirtiyor.
Araştırma ekibi, üretilen teknikle, hücre zarının etrafını dolaşarak hücreyi sıkıştıran protein ipliğini, önceki görüntülemelerden çok daha net ve açık bir şekilde görüntülemeyi ve gözlemlemeyi başardı.
Eklenecek birkaç metal iyonu ve ince ayarlamalarla, araştırmacılar, çok yakın gelecekte elektron mikroskoplarının kapasitelerine 3 ya da 4 renk daha eklemeyi planlıyorlar. Eklenecek renklerle, karışım şansı ve farklı ara renklerin de elde edilmesi mümkün olabilecek. Bununla birlikte, renkli görüntünün çözünürlük kalitesini artırmak için de paralel araştırmaların sürdürüleceğini söylemek yanlış olmaz.
Kaynak:bilimfili
Makale Referans: DOI: 10.1126/science.aal0337
Kaynak: Rachael Lallensack, See the first color images produced by an electron microscope, 3 Kasım 2016, www.sciencemag.org/news/2016/11/see-first-color-images-produced-electron-microscope