Bu Tuhaf ‘Su Ayıları’ Yaşlanmayı Durdurabilir. Nasıl Olduğunu Öğrenelim!
Bilim insanları, tardigradların (diğer adıyla ‘su ayıları’) neden bu kadar dayanıklı olduğunu anlamaya başlıyorlar.
Tardigradlar, hayranları arasında “su ayıları” veya “yosun domuzcukları” olarak da bilinen, muhtemelen gezegendeki ve gezegen dışındaki en sevimli mikroskobik canlılardır.
Bu minik canavarlar Uluslararası Uzay İstasyonu’na gönderildi ve bilim insanları onları uzayın boşluğuna bile fırlattılar.
Günlerce hava, su ve yoğun güneş ışınlarından korunmadan bırakılan tardigradlar, şaşırtıcı bir şekilde, gayet iyi idare ettiler. Bilim insanları, bu küçük hayvanları bu kadar dayanıklı kılan şeyin ne olduğunu araştırıyorlar.
Zor koşullar ortaya çıktığında, tardigradlar kriptobiyoz adı verilen aşırı bir kış uykusuna girerler. Bu süreçte kururlar ve metabolizmalarını durdururlar.
Daha sonra koşullar düzeldiğinde ve su mevcut olduğunda, tardigradlar yeniden su alırlar ve hiçbir şey olmamış gibi yaşamlarına devam ederler.
Son yıllarda, tardigradlar hakkındaki birçok gizem çözülmeye başladı. Örneğin, “Dsup” olarak bilinen bir proteinin DNA’larına yapışarak onu radyasyondan koruduğunu, tıpkı moleküler bir zırh gibi, artık biliyoruz.
Stuttgart Üniversitesi’nde çalışan araştırmacılar, “Uyuyan Güzel” hipotezini destekleyen kanıtlar buldular.
Bu hipoteze göre, tardigradlar dinlenme halindeyken sadece metabolizmalarını değil, biyolojik saatlerini de duraklatıyor olabilirler.
Periyodik olarak dondurulan su ayıları, hiç uyumayan kontrol grubuna göre uyanık durumdayken iki kat daha uzun yaşadılar.
Doğal ortamlarında, tardigradlar toplamda sadece birkaç ay aktif olabilirler, ancak yaşamlarını onlarca yıla yayabilirler ve elverişsiz dönemlerde uykuya dalarlar.
2024 yılında yapılan bir araştırma, yakın zamanda keşfedilen bir tardigrad türü olan Hypsibius henanensis’e odaklandı ve bu, bulmacanın bir başka parçasını tamamladı.
Araştırma ekibi, bu türde UV radyasyonunun zararlı etkilerini nötralize etmeye yardımcı olan betalainler olarak bilinen pigmentleri üreten bir gen buldu.
Ayrıca, DNA onarımını hızlandıran bir protein hakkında daha fazla bilgi edindiler. Bir sonraki adım, bu proteinlerin bilinen 1.300 tardigrad türünden herhangi birini koruyup korumadığını görmek olacak.
Derleyen: Feyza ÇETİNKOL
Kaynak: Bu Tuhaf ‘Su Ayıları’ Yaşlanmayı Durdurabilir. Nasıl Olduğunu Öğrenelim!
700 Milyon Yıl Önce Dünya Buzla Kaplandığında Yaşam Nasıl Devam Etti?