Bir Mahkumun Matematik Sevdası Hapishane Duvarlarını Aştı

Bir Mahkumun Matematik Sevdası Hapishane Duvarlarını Aştı

Bir Mahkumun Matematik Sevdası Hapishane Duvarlarını Aştı

Hapishanede elde edilen matematiksel başarıların birçok örneği vardır. Belki de en ünlüsü, Fransa’da askeri bir hapishanede oldukça etkili varsayımlarını ortaya atan Fransız matematikçi Andre Weil’dendir.

 Başka bir matematik devi, Srinivasan Ramanujan’dır. Matematikte hiçbir resmi eğitim almadan yola çıktı ve devrim niteliğindeki matematik sonuçlarının çoğunu tamamen izole bir şekilde üretti.

Weil, otobiyografisinde hapishanedeyken insanın özel bir netlik elde edebileceğinden bahseder . Hapishane ve matematik arasında özel bir bağlantı var mı?

Christopher Havens’in hikayesi kesinlikle bu bakış açısına uyuyor.

Bir cinayet mahkumiyeti

Havens, cinayetten hüküm giydikten sonra 2011 yılında Washington’da 25 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Hapsedildikten birkaç ay sonra hücre hapsinde iken matematiğe olan sevgisini ve bunun onun için bir  armağan olduğunu keşfetti.

Matematik ve araştırma alanındaki yolculuğu , Ocak 2020’de bir akademik matematik dergisinde bir makale yayınlamasına yol açacaktı.

Ocak 2013’te, o sırada Matematiksel Bilimler Sergisine, bir e-postayla iletildi:

“Şu anda Washington Islah Evindeyim, 25 yıllık bir mahkumiyet aldım ve bu zamanı kendi iyiliğim için kullanmaya karar verdim. Görevim sayılar haline geldiğinden, matematik ve sayı teorisi okuyorum. Matematik günlüğünüzden (dergiye ait bir bölüm) bana herhangi bir bilgi gönderebilir misiniz? Christopher Havens, # 349034”

Not: Kendi kendime öğreniyorum ve çoğu zaman uzun süre sorunlara takılıyorum. Gönderenin adına damgalı zarflar göndermem koşuluyla, yazışabileceğim biri var mı? Burada bana yardım edebilecek öğretmen yok, bu yüzden ihtiyacım olan yardımı içerebilen veya içermeyen kitaplara fazlasıyla harcama yapıyorum. Şimdiden teşekkür ederim.”

Bu mail bir şekilde, her ikisi de matematikçi olan ebeveynlerimle temasa geçmesini sağladı.

Üretken zaman

İtalya Torino Üniversitesi’nde matematik profesörü olan bir sayı teorisyeni olan babam Umberto Cerruti, Havens’e gönüllü olarak yardım etmeyi kabul etti.

Babam, Havens’in sayılara âşık olan ve kusurlu bir teori ortaya atan pek çok aylaktan biri olduğunu düşünüyordu. Onu test etmek için, Havens’a çözmesi için bir problem verdi.

Karşılığında, babam postayla 120 cm uzunluğunda bir kağıt parçası aldı ve üzerinde uzun ve karmaşık bir formül vardı. Babam formülü bilgisayarına girdi ve şaşkınlıkla gördü ki sonuçlar doğruydu!

Bundan sonra babam, Havens’a üzerinde çalıştığı sürekli kesirleri içeren bir problem üzerinde çalışmayı önerdi.

Öklid tarafından M.Ö. 300 yılında keşfedilen sürekli kesirler, tüm sayıların tam sayı dizileri aracılığıyla ifade edilmesine izin verir.

Örneğin pi, bir dairenin çevresi ile çapı arasındaki orandır: 3,14159…. İlk basamaktan sonraki sayı dizisi sonsuza kadar devam eder ve tamamen kaotiktir. Ancak sürekli bir kesir olarak yazıldığında, ifadesi basit ve güzeldir:

Pi’nin devam eden kesir ifadesi. (Wikipedia)

Devam eden kesirler, hem Weil hem de Ramanujan’ın da en çok katkıda bulunduğu alan olan sayı teorisinin gücünün bir örneğidir.

Sayı teorisi, günümüzde bankacılık, finans ve askeri iletişimde çok önemli olan modern kriptografide bize atılımlar sağladı.

Havens’in Ocak 2020’de Research in Number Theory dergisinde yayınlanan bulguları, ilk kez geniş bir sayı sınıfının yaklaştırılmasında bazı düzenlilikler olduğunu gösterdi.

Bu sonuç, sayılar teorisinde yeni araştırma alanları açabilir. Gerçekte, sayıları yazmak için yeni yollar bulmak, bir sayı teorisyeni için en önemli sorunlardan biridir, ancak sonuçların hemen uygulanması olmayabilir.

Bir örnek olarak, tamamen trilyonlarca pi basamağını hesaplamaya adanmış süper bilgisayarlar var.

Havens, hapishane hücresinde yalnızca kalem ve kağıt kullanarak bu konu üzerinde çalıştı ve İtalya’daki ortak yazarlarıyla okyanus boyunca postalanan basılı kopya mektupları aracılığıyla fikir alışverişinde bulundu.

Cezaevi koşulları

Peki bu nasıl olabilir? Havens’in sözleriyle:

“Hapishaneye geldiğimden bir yıldan az bir süre sonra kötü davranışım beni ‘deliğe’ (hücre hapsine) düşürdü. Orası hayatımın değişeceği delikti, çünkü orada matematiği sevdiğimi anladım. Günde yaklaşık 10 saat çalışarak geçirdim…. Yoğun Geçiş Programı, ITP’ye girmeye karar verdim. Bu, insanların fikirlerini düzeltmelerine yardımcı olan bir yıllık bir programdır. Size etkili bir şekilde ‘başınızı artık öne eğmemenize’ yardımcı olmak için tasarlanmıştır. İşte bu benim programımdı. Evet, matematik, sen başımı kaldır, yıka, durula, arındır beni dediğim hayatımın önemli bir dönemiydi. “

ITP’den sonra, Havens mailini gönderdi ve ailemle danışmanlık süreci başladı.

Ailem ona bir sürü kitap gönderdi. Ancak, yetkili bir satıcıdan gelmediği için hapishane hepsini engelledi. Havens, hapishane personeli ile görüştü ve diğer mahkumlara matematik anlatacağı Hapishane Matematik Projesini başlattı. Karşılığında iki haftada bir kütüphaneye ve toplantı odasına girmesine izin verildi. İşe yaradı ve gönderilen kitaplar  hapishaneye kabul edildi.

Sadece bu parçayı yazmak için telefonda Havens ile 20 dakikalık üç parça halinde konuşabildim. Havens, sohbetlerimizde sıklıkla eğitim kelimesini kullandı:

“Eğitim benim için bir güçlüktü. Liseyi terk etmiş biriydim, bir uyuşturucu bağımlısıydım, işim yoktu, başımı sokacak bir evim yoktu…. Hapishanede eğitim almak zordur…. Bu yüzden hapishane dışında bir eğitim arıyorum. Dışarıdaki insanlarla köprüler kurmaya ve ilişkilerimi büyütmeye çalışıyorum. Çünkü bu benim eğitimim. Bu anlar çok nadir olduğu için her fırsat benim için bir öğrenme deneyimidir. “

Havens ayrıca matematiği “topluma olan borcunu ödemenin” bir yolu olarak görüyor:

Kesinlikle bedeli olmayan bir borcu ödeyebilmek için uzun vadeli bir yaşam planı hazırladım. Bu yolun kalıcı olduğunu biliyorum… ve nihayet kaybedeceğim bir gün bile yok. Ancak borcumu öderken geçireciğim bu uzun süre benim için ilham kaynağı. Belki bu aptalca gelebilir, ama zamanımı kurbanımın ruhuyla birlikte geçiriyorum. En büyük başarılarımın çoğunu ona adadım.

Hapishaneden sonra matematik

Aslında, bu katı şartlara rağmen cezaevinde yeniden suç işleme anlamlı bir derecede azalırken, cezaevinde lise sonrası eğitime devam için fırsatlar sınırlıdır. Ve internete erişim olmadığı için, çoğunlukla uzun süre ceza almış mahkumlar için söz konusu bile olamaz.

Havens şu anda Adams Eyalet Üniversitesi’nden uzaktan eğitim sunan bilim alanında bir diplomanın peşinde. Ama o, ihtiyaç duydukları tüm matematiği zaten biliyor. Bu yüzden şimdilik, Havens düzenli olarak temasa geçebileceği bir matematik hocasının olmasını diliyor.

Havens dışarı çıktığında, bir sabıka geçmişinden kaynaklanabilecek apaçık zorluklara rağmen bir lisans ve yüksek lisans derecesi tamamlamayı planlıyor. Matematik alanında bir kariyere başlamayı planlıyor ve Hapishane Matematik Projesini, mahkumlar için kar amacı gütmeyen bir organizasyona dönüştürmeyi umuyor.

Derleyen: Feyza ÇETİNKOL

Kaynak: iflscience

/Bir Mahkumun Matematik Sevdası /Bir Mahkumun Matematik Sevdası/

Bir yanıt yazın

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.

Çok Okunan Yazılar