Bilim İnsanları Parkinson Hastalığını Hafifletebilecek Bir Protein Keşfetti
Arizona Üniversitesi’nde yapılan çığır açıcı bir araştırma, PNA5 proteini adlı bir molekülün, beyin hücrelerini koruma yeteneği sayesinde Parkinson hastalığının bilişsel semptomlarının tedavisinde umut vaat ettiğini ortaya koydu. Bu buluş, bilişsel tedavi seçeneklerinin sınırlı olduğu bu nörolojik hastalık için bir dönüm noktası olabilir.
Parkinson Hastalığı ve Bilişsel Semptomlar
Parkinson hastalığı, titreme, kas sertliği, yavaş hareket ve denge kaybı gibi motor semptomlarla bilinir. Ancak hastalık, ilerleyen dönemlerde demansa kadar uzanan bilişsel sorunlara da yol açabilir.
Tıp Fakültesi Nöroloji Doçenti Lalitha Madhavan, Parkinson teşhisi alan hastaların %25-30’unda hafif bilişsel bozukluk belirtileri görüldüğünü, ilerleyen aşamalarda ise bu oranının %50-70’e yükseldiğini belirtiyor.
“Parkinson hastalığında bilişsel gerilemeyi tedavi etmek için net bir çözüm bulunmuyor,” diyen Madhavan, bu durumun hem hastalar hem de bilim insanları için büyük bir zorluk teşkil ettiğini vurguluyor.
PNA5 Proteini Beyin Hücrelerini Nasıl Koruyor?
PNA5 proteini üzerinde yapılan çalışmalara göre, bu molekül beyindeki iltihaplanmayı azaltarak bilişsel gerilemeyi önleme potansiyeline sahip. Madhavan ve ekibi, fizyoloji profesörü Meredith Hay tarafından geliştirilen bu proteini test ederek umut verici sonuçlar elde etti.
Araştırmanın İlk Yazarı Kelsey Bernard, PNA5’in yalnızca bilişsel semptomları hedeflemediğini, aynı zamanda dejenerasyonu da önlemeyi amaçladığını belirtiyor. Araştırmalar, PNA5 tedavisinin iltihaplanmayı baskıladığını ve beyin hücrelerinin korunmasına yardımcı olduğunu gösteriyor.
Enflamasyonun Rolü ve PNA5’in Etkisi
Parkinson hastalığında, mikroglia adı verilen bağışıklık hücrelerinin aşırı aktif hale geldiği ve iltihaplanmayı artırdığı gözlemlendi. Bu durum, öğrenme ve hafıza için kritik olan beyin bölgelerine zarar veriyor.
PNA5, bu süreci tersine çevirerek mikroglianın aşırı aktivitesini baskılıyor ve normal seviyelere dönmesini sağlıyor. Yapılan deneylerde, bu proteinin, iltihaplanma kaynaklı kimyasalların üretimini azalttığı ve beyin hücrelerindeki kayıpları önlediği tespit edildi.
Gelecekteki Tedavi Seçenekleri
PNA5’in yalnızca Parkinson hastalığı değil, aynı zamanda Alzheimer ve vasküler demans gibi diğer nörodejeneratif hastalıkların tedavisinde de kullanılma potansiyeli bulunuyor.
Kimya ve biyokimya profesörü Robin Polt ile birlikte çalışan Meredith Hay, PNA5’in beyne daha kolay ulaşması ve etkisini daha uzun süre göstermesi için bu proteinin yapısında önemli geliştirmeler yaptı.
Madhavan, PNA5’in, Parkinson hastalarının bilişsel sorunlarını hafifletebilecek bir ilaç geliştirilmesine katkı sağlayacağını umut ediyor. Ancak motor semptomları kontrol etmek için farklı ilaçlarla kombinasyonun gerekeceğini de belirtiyor.
“Parkinson karmaşık bir hastalık ve bu durum karmaşık çözümleri gerektiriyor,” diyor Madhavan.
Araştırmanın Geleceği
Araştırmacılar, bir sonraki adımda biyobelirteçleri tanımlamak, dozajları optimize etmek ve PNA5’in mekanizmalarını daha iyi anlamak için çalışmalarını derinleştirmeyi planlıyor.
“PNA5’in Parkinson hastalığının ilerlemesini durdurma veya geciktirme potansiyeli oldukça umut verici,” diyen Madhavan, bu proteinin beyin hücrelerinin sağlığını iyileştirebileceğini ya da ölümünü engelleyebileceğini ifade ediyor.
Sonuç: Beyin Araştırmalarının Gücü
Bernard’ın dediği gibi, “Beyin, vücudun en büyüleyici organıdır.” PNA5 proteini üzerine yapılan bu araştırma, yalnızca Parkinson hastalığı için değil, aynı zamanda nöroloji alanında daha geniş tedavi olanakları için önemli bir adımı temsil ediyor.
Derleyen: Deniz KAFKAS
Kaynak: Bilim İnsanları Parkinson Hastalığını Hafifletebilecek Bir Protein Keşfetti
Beynimiz Sayıları Nasıl İşliyor? Yeni Araştırma Beynin Gizli Kapılarını Açıkladı
Beynimiz Sayıları Nasıl İşliyor? Yeni Araştırma Beynin Gizli Kapılarını Açıkladı