Bilim İnsanları Çip Üzerinde Canlı Damarlar Yarattı!
Japon ve Avusturyalı bilim insanları, çip üzerinde gerçek damarlar gibi davranan yapay kan damarları yarattı. Bu, hayvanlar üzerinde yapılan deneylerin daha doğru ve etik laboratuvar modelleriyle değiştirilmesinin önünü açıyor.
Viyana Teknik Üniversitesi, “çip üzerinde organ” teknolojisinde bir atılım olduğunu duyurdu. Bu, ilaçların test edilmesi ve biyolojik süreçlerin incelenmesi için uygun olan minyatür doku ve organ modellerinin oluşturulmasıyla ilgili.
Bu modellerin temel sorunu, tam teşekküllü bir damar sisteminin olmaması. Uzmanlar, lazerler ve modifiye edilmiş hidrojeller yardımıyla bir çözüm buldular.
Canlı kılcal damarları olan çip neden gereklidir?
Gerçek dokuları taklit etmek için bilim adamları, özel bir malzeme olan hidrojelde mikroskobik damarlar oluşturmayı öğrenmek zorunda kaldılar.
Hidrojel, yapısı bakımından canlı dokuya benzer ve sıvıyı geçirir.
İçinde, femtosaniye lazerler sayesinde, endotel hücrelerinin yerleştirildiği kanallar açılır — insan vücudundaki damarları kaplayan hücreler.
Bu, canlı dokularda meydana gelen süreçleri yeniden üretmeyi sağlar.
Yeni yöntemin özelliği, doğruluk ve hızdır: Bilim insanları 10 dakika içinde 30 kanal oluşturabilirler, bu da önceki teknolojilere göre 60 kat daha hızlıdır. Ayrıca, yeni iki aşamalı ısıl işlem, hidrojelin yapısını kararlı hale getirir: damarlar, hücrelerle “doldurulduktan” sonra bile deforme olmaz.
Japonya’daki Keio Üniversitesi’nden bilim insanları, karaciğer modellemesinde özellikle etkileyici sonuçlar elde ettiler.
Hayvanlar üzerinde deney yapılmayan bir gelecek
Japonya’daki uzmanlar, yoğun damar ağı, merkezi ven ve sinüzoidlere sahip bir karaciğer parçası oluşturmayı başardılar. Bu yapı, oksijen ve besin maddelerinin tam olarak taşınmasını ve dolayısıyla normal metabolik aktiviteyi sağlar.
Yapay damarlar da iltihaplara tepki veriyor — gerçek organizmada olduğu gibi duvarların geçirgenliğini artırıyor. Bu, sadece anatomiyi değil, canlı organizmanın fizyolojik tepkilerini de modellemeye olanak tanıyor.
Bu arada, “organ çipi” teknolojisi, daha etik ve daha doğru araştırmalara doğru atılmış bir adım.
Hayvanlar üzerinde yapılan deneyler yerine, kanın şeffaf bir sıvıyla değiştirildiği ve hücrelerin gerçek vücutta olduğu gibi davrandığı minyatür doku modelleri kullanılabilir.
Bu, ilaç geliştirme, transplantoloji ve kişiselleştirilmiş tıp alanlarında yeni ufuklar açmaktadır.
Derleyen: Feyza ÇETİNKOL
Kaynak: Bilim İnsanları Çip Üzerinde Canlı Damarlar Yarattı!