385 milyon yıl önce deniz canlıları ilk olarak karaya doğru emekleyerek ilerlemeye başladıklarında, bedenlerindeki zırhı da beraberlerinde getirmiş oldu: Pullar.
Fosil kanıtları, ilk kara hayvanlarının kuru toprakta serpilmek üzere evrilirken, pullarını koruyucu bir özellik olarak sürdürdüklerini gösteriyor. Fakat zamanla türler çeşitlendi ve hayvanların büyük çoğunluğu, okyanustaki geçmişlerinden miras kalan ağır pulları dökmeye başladı. Onların yerine kürk, kıl ve tüyler geldi.
Günümüzde, balıklardaki pul gelişiminin moleküler mekanizması, insanların saçlarını, köpeklerin kıllarını ve kuşların tüylerini üreten mekanizmaya çok benzer. Bu da çok sayıda farklı biçime bürünebilen deri uzantılarının evrimsel kökeninin ortak olduğuna işaret eder.
Virginia Üniversitesi bilimcileri tarafından bir süre önce tamamlanan bir çalışmada, sürecin zebra balığında nasıl gerçekleştiği konusu ele alındı. Elde ettikleri bulguları eLife dergisinde yayımladıkları bir makale ile duyuran ekipten Andrew Aman, “Pulların, saçların, kılların ve kuş tüylerinin gelişiminin altında yatan moleküler yolakların çarpıcı bir benzerliğe sahip olduklarını bulduk,” diyor. Aynı konuya odaklanan çalışmalar daha önce de yapılmış ve onlarda da ortak köken varsayımını doğrulayan sonuçlar elde edilmişti.
Virginia ekibi, zebra balığında pul gelişimini manipüle etmek ve görselleştirmek için moleküler araçlar kullandı. Böylece sürecin nasıl işlediğini ayrıntılı olarak ortaya çıkardılar. Sonuç olarak, araştırmacıların tahmin ettiği gibi, bugün var olan deri uzantılarının kökeninin, yüz milyonlarca yıl önce yaşamış olan erken dönem omurgalı atalardan kaynaklandığı anlaşıldı.
Zebra balığının pullarını gösteren bu görselde, sarı bölgeler kemiksi malzemeyi üreten hücreleri gösteriyor. Pembe bölgeler ise kemiksi malzemeyi gösteriyor. (Telif: Andrew Aman, David Parichy, University of Virginia, for the journal eLife)
Zebra balığı onlarca yıldan beri genetik araştırmalarda kullanılmakta olan bir model organizma olsa da, pul gelişimleri ile pek ilgilenilmemişti. “Zebra balığının derisi, kemiksi pullar da dahil olmak üzere, büyük ölçüde saydamdır. Araştırmacılar muhtemelen pulları atlayıverip, iç yapılara bakıyorlardı. Bu, incelenme vakti gelen bir alan; o yüzden biz de yüzey pullarındaki desenin gelişimini tetikleyen moleküler mekanizmaya bakmayı düşündük. Tüm deri uzantılarında, pullarda, saçlarda, kıllarda, kürklerde ve kuş tüylerinde derin benzerlikler keşfettik,” diyor Aman.
Ekibin usta üyesi David Parichy’nin laboratuvarında gerçekleştirilen araştırmada, bilimciler ayrıca bir başka epidermal uzantı olan dişlerdeki gelişim bozukluklarının da, balıklardaki pul gelişimi bozukluklarına benzediğini saptadı. Parichy şöyle diyerek, ileride yapacakları çalışmalar hakkında ipucu veriyor: “Pullar yeniden uzayabildiğinde göre, belki dişlerin de yeniden çıkmasını sağlayacak bir yol vardır.”
Kaynak: https://bilimfili.com/balik-pulu-ile-hayvan-kilinin-kokeninin-ortak-oldugu-dogrulandi/