Bağışıklık Hücreleri Yaraları Bakterilerden Korumak İçin Bandaj Uyguluyor
Uluslararası bir bilim ekibi, derideki bağışıklık hücrelerinin önce açık yaraları ‘dağladığını’ ve ardından zararlı bakterilerin ve yabancı moleküllerin yaralanma bölgesinden uzağa yayılmasını önlemek için bir ‘bandaj’ uyguladığını gösterdi.
Nötrofiller, bağışıklık sistemindeki en büyük hücre grubu olan beyaz kan hücreleridir. Bağışıklık sistemindeki tüm hücrelerin yüzde 45 ila 70’i nötrofildir.
Nötrofiller doğuştan gelen bağışıklığın bir parçasıdır. Ana işlevleri fagositoz, yani patojenlerin yok edilmesidir. Yaraları da iyileştirdikleri gerçeğini kimse beklemiyordu.
Bilim insanları bağışıklık hücrelerinin -nötrofillerin- istilacı mikroorganizmaları öldürmek için toksin salgılayarak kimyasal savaş yürüttüğünü uzun zamandır biliyordu.
Ancak yeni çalışma, “nötrofillerin takdir etmediğimiz ek bir rolünü” ortaya koyuyor. Sonuçlar, nötrofillerin sadece bağışıklık “savaşçıları” olmaktan ziyade yara iyileşmesine de yardımcı olduğunu gösteriyor.
Çalışma ayrıca bağışıklık sisteminin vücudu korumak için kullandığı ve mikropları öldürmenin ötesine geçen yeni bir taktiğin de altını çiziyor.
Nötrofiller “bu biyokimyasal savaşa girmeden önce çatışmayı önlüyorlar. Kendilerine ait olanları yabancılardan ayırmak, patojenleri sağlıklı hücrelerden uzak tutmak için yapılar oluştururlar.”
Multidisipliner bağışıklık hücreleri
Nötrofillerin istilacı mikropları zehirlediği ve yuttuğu bilinmektedir. Ancak Andreas Hidalgo, bu stratejilerin sağlıklı hücreleri öldürerek vücutta “ikincil hasara” neden olduğunu söylüyor.
Nötrofillerin nasıl çalıştığını öğrenmek için araştırmacılar, dış ortamla temas eden ve patojenleri ve yabancı maddeleri uzaklaştırmaya yardımcı olan koruyucu tabakalarla kaplı organlar olan fare derisi, akciğer ve bağırsak örneklerini inceledi.
Hidalgo ve meslektaşları, bu dokulardaki nötrofillerin yüksek bir yüzdesinin, hücreleri çevreleyen ve dokulara yapı kazandıran çerçeve olan “hücre dışı matris ”i oluşturmak için önemli olan kolajen ve diğer proteinleri ürettiğini buldu. Buna karşılık, kandaki nötrofiller kolajen salgılamaz.
Bu hücrelerin cilt yapısının korunmasında bir rol oynayıp oynamadığını test etmek için araştırmacılar, nötropeni olarak bilinen bir durum olan anormal derecede düşük nötrofil seviyelerine sahip fareler yarattılar.
Ekip, bu farelerin ciltlerinde normal nötrofil seviyelerine sahip farelere göre daha ince kolajen lifleri olduğunu ve ciltlerinin daha kırılgan olduğunu tespit etti. Hidalgo, “Sonuç olarak, deri olması gerekenden çok daha geçirgendi” diyor.
Bariyer oluşturucular
Araştırmacılar, kolajen üreten nötrofillerin yara iyileşmesindeki rolünü inceledi. Farelerin kulaklarındaki deriyi bir iğneyle deldiler ve dokuz gün boyunca yaraların nasıl değiştiğini izlediler.
Bilim insanları ilk nötrofil dalgasının yaraya ulaştığını, yarayı mikroplardan temizlediğini ve 24 saat içinde öldüğünü gördü.
Yaralanmadan sonraki ikinci günde, yarada ikinci bir nötrofil dalgası ortaya çıktı ve artık kolajen üreterek delinme bölgelerinin etrafında gözle görülür hücre dışı matris halkaları oluşturabiliyorlardı.
Halkanın çapı bir milimetreye kadar çıkabiliyordu. Moutsopoulos, “mikropların içeri girmesini engelleyen bir tür nötrofil yaması gibi” diyor.
Üçüncü gün, araştırmacılar potansiyel olarak tehlikeli Staphylococcus aureus (Staphylococcus aureus) bakterisini yaralara uyguladılar ve nasıl yayıldığını ölçtüler.
Normal nötrofil seviyelerine ve sağlam kolajen halkalara sahip farelerde bakteri yara yüzeyinin yakınında kaldı ve dokuya nüfuz etmedi. Ancak nötropenisi olan farelerde bakteri daha derinlere nüfuz etti ve daha fazla koloni oluşturdu.
Sonuçlar nötropeni için yeni tedavi seçeneklerinin önünü açıyor. Moutsopoulos, bu hastalığa sahip kişilerde “tekrarlayan ağız yaraları, ülserler ve cilt yaralarının iyileşmesinde gecikme” görülebileceğini söylüyor.
Yeni çalışma, enflamasyonu azaltmanın ötesinde başka bir yol daha gösteriyor: nötrofil seviyeleri artırılabilir ve bunun yara iyileşmesini desteklemesi muhtemeldir.
Derleyen: Feyza ÇETİNKOL
Kaynak: Bağışıklık Hücreleri Yaraları Bakterilerden Korumak İçin Bandaj Uyguluyor
Ağrı Algısı Değiştirilebilir mi? Bilim İnsanları Sahte El ile Beyni Yanılttı