Antarktika Buzunun Altında 14 Milyon Yıldır Görülmeyen Antik Manzara Keşfedildi
Doğu Antarktika Buz Tabakası’nın (EAIS) altında en az 14 milyon yıldır gizli kalmış antik bir manzara, yeni bir uydu verileri ve radar görüntüleme çalışmasıyla ortaya çıkarıldı. Araştırmacılara göre, bu ilkel manzaranın korunması, EAIS’nin çağlar boyunca nispeten değişmeden kaldığını kanıtlıyor, ancak bu istikrar yakında küresel sıcaklıklardaki benzeri görülmemiş bir artışla tehdit edilebilir.
Çalışmanın yazarları, buz tabakasının yüzeyindeki dalgalanmaları belirlemek için uydu verilerini kullandılar ve bu da alttaki arazinin doğasına ilişkin ipuçları sağladı. Daha sonra radyo-eko sondaj tekniklerini kullanarak, 32.000 kilometrekarelik (12.355 mil kare) bir alanda buzla kaplı araziyi görüntüleyebildiler.
Çalışmanın yazarı Profesör Stewart Jamieson yaptığı açıklamada, “Doğu Antarktika Buz Tabakasının altındaki topraklar Mars’ın yüzeyinden daha az biliniyor” dedi. “Ve bu bir sorun çünkü bu arazi Antarktika’daki buzun akış şeklini kontrol ediyor ve geçmiş, şimdiki ve gelecekteki iklim değişikliğine nasıl tepki verebileceğini kontrol ediyor.”
Verilerini analiz eden araştırmacılar, derin U şekilli vadilerle ayrılmış, nehirle oyulmuş üç yayla bloğu tespit etti. Bu manzarayı oluşturan su yollarının, Gondwana süper kıtasının parçalanması sırasında ve sonrasında, ilk buzullar ortaya çıkmadan ve vadileri yaklaşık 800 metre (2.625 fit) derinliğe kadar aşındırmaya yardımcı olmadan önce akmış olması muhtemeldir.
Nehir vadileri ve yaylalar buz tabakasının kenarından yaklaşık 350 kilometre (217 mil) uzaklıkta yer almaktadır.
Resim kredisi: Stewart Jamieson
Jamieson, “Bulduğumuz şey, buz tabakası tarafından aşındırılmamış eski bir kara yüzeyi ve bunun yerine buz gelmeden önce nehirler tarafından yaratılmış gibi görünüyor” dedi. “Bu bize bu bölgede çok fazla değişiklik olmadığını söylüyor; bu da buz tabakasının bu kısmının geçmişte daha sıcak zamanlarda geri çekilmiş olmasına rağmen, bu bölgedeki koşulların muhtemelen çok fazla değişmediğini gösteriyor ve bu da buz tabakasının gelecekteki ve devam eden ısınmaya nasıl tepki verebileceğini anlamamıza yardımcı oluyor.”
Çalışmanın yazarları yazılarında, arazinin muhtemelen en az 14 milyon yıldır buzla kaplı olduğunu açıklıyorlar. Bu süre zarfında, en sıcak sıcaklıklar yaklaşık üç milyon yıl önce Piacenzian sıcak döneminin ortasında meydana geldi, ancak en güvenilir buz tabakası modelleri EAIS’nin bu nehir manzarası kadar geri çekilmediğini gösteriyor.
Bu antik manzaranın 34 milyon yıl kadar önce, EAIS’in ilk kez Eosen-Oligosen geçişini (EOT) takiben ılık koşullardan buzul koşullarına geçerken ortaya çıkmış olması bile mümkündür. Bununla birlikte, buz tabakasının bu dönemde EAIS’in kenarından yaklaşık 350 kilometre (217 mil) uzaklıkta bulunan üç nehir vadisini ortaya çıkaracak ve değiştirecek kadar geri çekilip çekilmediği belirsizdir.
Araştırmacılar, “Kara yüzeyinin yaşı belirsizdir, ancak muhtemelen Miyosen ortasından [14 milyon yıl önce] öncesine ve belki de EOT’yi takiben Antarktika’daki sıcak koşullardan buzul koşullarına geçişten kaynaklanmaktadır” diye yazıyor. “Peyzajın hayatta kalması, uzun vadeli istikrarlı bir bazal termal rejime işaret ediyor ve buz sınırının son 14 [milyon yıldaki] sıcak dönemlerde bu bölge kadar içeriye çekilmiş olma ihtimalinin düşük olduğunu gösteriyor.”
Dahası, bu bulgular Orta-Piacenzian sıcak dönemindeki sıcaklık artışının, EAIS’nin bu eski manzaraya kadar geri çekilmesine neden olmak için yetersiz olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, çalışmanın yazarları “şu anda, fosil yakıt yakmaya devam ettiğimiz takdirde, 34 ila 14 [milyon yıl önce] […] arasında hüküm sürenlere benzer atmosferik koşullar geliştirme yolunda ilerliyoruz” uyarısında bulunuyor.
Bu durum durdurulmadığı takdirde, EAIS’nin uzun vadeli istikrarı yakında geçmişte kalabilir.
Kaynak: https://www.iflscience.com
Derleyen: Figen Berber
Antarktika’nın Karından 5.000 Yıl Öncesine Ait Mumyalanmış Penguenler Çıktı