Merkezindeki Aktif Kara Delikleriyle En Net Gizemli ORC Görüntüsü Yakalandı
Onlar, astronominin en yeni gizemli nesneleri, ilk olarak iki yıl önce tespit edilen, bir milyon ışık yılı boyunca uzanan ‘tuhaf radyo çemberleri’dir. Şimdi, dünyanın en donanımlı radyo teleskoplarını kullanan gökbilimciler, uzaydaki en tuhaf fenomenlerden birinin şimdiye kadarki en net görüntüsünü ortaya çıkardılar.
Kesin olarak beş tuhaf radyo çemberi veya ORC tespit ettiler ve hepsinin aktif süper kütleli kara delikler içeren merkezi galaksilere sahip olduğunu keşfettiler. Bu, dairelerin bazı galaktik süreçler tarafından oluşturulabileceği fikrine işaret ediyor.
2020’de Avustralya’da ASKAP radyo teleskobu tarafından ilk kez ortaya çıktıklarında, tuhaf radyo çemberleri hızla ilgi odağı haline geldi.
Onlara neyin sebep olduğuna dair fikirler galaktik şok dalgalarından solucan deliklerinin boğazlarına kadar uzanıyordu, ancak Güney Afrika Radyo Astronomi Gözlemevi’nin MeerKAT radyo teleskobu tarafından yakalanan yeni görüntüler sayesinde şu anda önde gelen üç teori var:
- İki süper kütleli kara deliğin birleşmesi gibi, ev sahibi galaksilerinin merkezindeki büyük bir patlamanın kalıntısı olabilirler;
- Galaksinin merkezinden fışkıran enerjik parçacıkların güçlü jetleri olabilirler; veya
- Galaksideki yıldızların üretiminden kaynaklanan bir yıldız patlaması ‘sonlandırma şokunun’ sonucu olabilirler.
Uzmanlar, bu açıklamalardan hangisinin doğru olduğunu anlamak için daha hassas radyo teleskoplarıyla daha fazla gözlem yapılması gerektiğini söylüyor.
Hem Avustralya hem de Güney Afrika’da bölümleri olan çok sayıda radyo teleskopu dizisi olan The Square Kilometre Array 2028’de tamamen inşa edildiğinde çok daha fazla ORC bulması ve gerçekte ne olduklarını doğrulamaya yardımcı olması bekleniyor.
MeerKAT verilerinden görüntüyü derleyen Dr Jordan Collier, bu tuhaf radyo çemberlerini gözlemlemeye devam etmenin araştırmacılara daha fazla ipucu sağlayacağını söyledi.
Halkalar muazzamdır: yaklaşık bir milyon ışık yılı boyunca, kendi galaksimizden 16 kat daha büyüktür. Buna rağmen, tuhaf radyo çemberlerini görmek zordur. ORC’ler bugüne kadar yalnızca radyo teleskopları kullanılarak tespit edildi ve araştırmacılar optik, kızılötesi veya X-ışını teleskoplarını kullanarak aradıklarında hiçbir iz yoktu.
Profesör Ray Norris, uzayda şimdiye kadar sadece beş tuhaf radyo çemberinin ortaya çıkarıldığını söyledi. ORC’lerin, merkezinde oldukça aktif bir kara delik bulunan bir galaksiyi çevreleyen zayıf radyo emisyon halkaları olduğunu biliyoruz, ancak bunlara neyin sebep olduğunu veya neden bu kadar nadir olduklarını henüz bilmiyoruz diye belirtti.
Derleyen: Feyza ÇETİNKOL
NASA Güneş Sistemimizin Ötesinde Kaç Gezegen Olduğunu Teyit Etti
/Merkezindeki Aktif Kara Delikleriyle En Net Gizemli ORC Görüntüsü Yakalandı /