Zeytindeki Doğal Bileşik Obeziteyi ve Diyabeti Yenecek mi?
Zeytinde doğal olarak bulunan elaiolik asit, obezite ve tip 2 diyabet için potansiyel bir tedavi olarak umut vaat ediyor. ABD’deki Virginia Tech’ten araştırmacılar, fare modelleri üzerinde yaptıkları çalışmalarda, bir haftalık elaiolik asit tedavisinin kan şekeri seviyelerini önde gelen iki ilaçtan daha iyi düşürdüğünü keşfettiler.
Virginia Tech’ten beslenme bilimci Dongmin Liu, “Yaşam tarzı değişiklikleri ve halk sağlığı önlemleri, tip 2 diyabet için en önemli risk faktörlerinden biri olan obezitenin artan yaygınlığı üzerinde sınırlı etkili oldu” diyor. “Mevcut obezite ilaçları kilo kaybını sürdürmede etkisiz, pahalı ve/veya potansiyel uzun vadeli güvenlik riskleri taşıyor. Amacımız, metabolik bozuklukların ve tip 2 diyabetin ortaya çıkmasını önleyebilecek daha güvenli, daha ucuz ve daha kullanışlı çoklu hedefleme ajanları geliştirmekti.”
Kimyasal sinyaller, bağırsaklarımızdan gelen mesajların düzenlenmesinde önemli rol oynar. Liu’nun laboratuvarında fareler üzerinde yapılan önceki bir çalışmada ekip, elaiolik asidin beyne tokluk sinyali göndererek ne zaman yemeyi bırakmamız gerektiğini anlamamıza yardımcı olan iki metabolik hormonun salgılanmasını sağladığını buldu. Bu hormonlardan biri, Ozempic ve benzeri ilaçların kan şekerini ve tokluğu düzenlemek için taklit ettiği glukagon benzeri peptid-1’dir (GLP-1). Diğeri ise daha az bilinen peptid YY (PYY) olup, yemek sonunda iştahınızı dizginlemek için bağırsaktaki hücreler tarafından salgılanır.
Ekibin geçmiş araştırmasına göre, tek bir doz konsantre elaiolik asit bile GLP-1 ve PPY salgılanmasını uyarmıştır. İki hafta boyunca 50 mg/kg/gün dozunda verilen yüksek yağlı diyetteki obez fareler, standart diyetteki akranlarına eşdeğer glikoz toleransı ve açlık kan şekeri seviyelerine ulaşmıştır.
Henüz hakem değerlendirmesinden geçmemiş olan yeni araştırma, Virginia Tech’ten klinik beslenme uzmanı Hana Alkhalidy tarafından 29 Haziran’da Chicago’da düzenlenen NUTRITION 2024’te sunuldu. Liu, Alkhalidy ve meslektaşları sunum özetinde, tip 2 diyabet ve diyet kaynaklı obeziteye sahip farelere ağızdan elaiolik asit verildiğini belirtiyor. Tedavinin dozu, konsantrasyonu, sıklığı ve süresi ile deneylere dahil edilen fare sayısı şu ana kadar açıklanmadı.
Araştırmacılar, sadece bir haftalık tedaviden sonra, farelerin önemli ölçüde daha az tartıldığını ve tedaviden önce olduğundan daha iyi düzenlenmiş kan şekeri seviyelerine sahip olduklarını ve elaiolik asit verilmeyen iki kontrol grubundaki farelerle karşılaştırıldıklarını bildirdi. Ozempic gibi GLP-1 reseptör agonistlerinin aksine, elaiolik asit, vücudun kendi metabolik hormonlarından daha fazlasını salgılamasını tetikleyen dolaylı bir yaklaşım sunmaktadır.
Liu’nun ekibi, elaiolik asidin kan şekeri üzerindeki etkisinin GLP-1 reseptör agonisti liraglutid ile eşit olduğunu ve tip 2 diyabet için birinci basamak glikoz düşürücü bir ilaç olan anti-hiperglisemik ajan metforminden daha iyi olduğunu bildirdi. Liu, “Genel olarak çalışma, zeytinden elde edilen elaiolik asidin, özellikle obez ve diyabetik koşullarda hormon salınımı ve metabolik sağlık üzerinde umut verici etkileri olduğunu gösterdi” diyor. “Bileşik, enerji dengesini ve metabolik sağlığı düzenlemeye yardımcı olan bağırsak metabolik hormon salgılanmasını doğrudan teşvik etmek için yemek yemenin fizyolojik koşullarını taklit ediyor gibi görünüyor.”
Elaiolik asit sızma zeytinyağında ve olgun zeytinlerde (Olea europaea) bulunur, ancak sadece zeytin kabuğu ve etinde değil, bitkinin yaprakları ve tohumlarında da bulunan öncüsü oleuropeini parçalayarak daha ucuza üretilebilir. Araştırmacılar, deneylerinde gözlemledikleri faydalı etkileri elde etmek için muhtemelen yeterince zeytin yiyemeyeceğinizi veya yeterince sızma zeytinyağı içemeyeceğinizi söylüyorlar. Ve oleuropein, acı tadı nedeniyle yiyebileceğiniz zeytin ürünlerinin çoğundan kasıtlı olarak çıkarılmıştır.
Fareler üzerinde yapılan tüm deneylerde olduğu gibi, daha ileri deneyler yapılana kadar konsantre elaiolik asidin insanlar üzerindeki etkilerinin ne olduğunu tam olarak bilemeyeceğiz. Ekip şimdi elaiolik asidin vücuttaki yolunu izleyerek metabolizmayı nasıl etkilediğini araştırıyor ve bu da gelecekte klinik deneyler için güvenliği hakkında bilgi sağlayacak.
Çalışmalar uzmanlardan oluşan bir komite tarafından değerlendirilip sunum için seçilse de, ön bulgular henüz hakem denetiminden geçmemiştir.
Derleyen: Deniz KAFKAS
Kaynak: Zeytindeki Doğal Bileşik Obeziteyi ve Diyabeti Yenecek mi?
Güneşte Bırakılan Plastik Su Şişeleri Zehirli Kimyasallar Salıyor
Güneşte Bırakılan Plastik Su Şişeleri Zehirli Kimyasallar Salıyor