Tibet’teki Gizemli Taş Küplerin Yaşı ve Ritüel Olarak Nasıl Kullanıldığı Tahmin Edildi
Laos’un ‘ürkütücü’ Küp Platosu daha önce şüphelenilenden binlerce yıl daha eski olabilir ve çok daha uzun bir süredir kullanımda olabilir.
Altlarındaki tortudaki kuvars kristallerinin analizine göre, kuzey Laos’taki manzarayı süsleyen kireç taşı kapları, 3,300 yıl öncesine kadar oraya yerleştirildi. Ancak bölgede bulunan kalıntıların çoğu yalnızca 700 ila 1.200 yıl önce araya girdi.
Araştırmacılar, bu küplerin kalıcı ritüelsel bir önemi olduğunu gösteriyor. Hatta çok uzun zamandır önemliydi.
Küplerin, içine cesetler bırakılarak sadece kemikler kalana ve daha sonra yakınlarda bir yere gömülene kadar burada bekletildiğine inanıyorlar.
Gizemli taş küpler, genellikle ‘Küp Ovası’ olarak bilinen kuzey Laos’un Xiangkhouang platosunun binlerce km karesine yayılmıştır.
Devasa küpler kumtaşı ve kireç taşından yapılmıştır ve boyutları 3 metre yüksekliğe ve iki ton ağırlığa kadar ulaşmaktadır.
Yerel efsaneler bunların sarhoş devler tarafından kullanılan kadehler olduğunu iddia ederken, bilimsel fikir birliği, bölgenin genişleyen bir mezarlık olduğu ve kapların insan kalıntılarını saklamak için kullanılan ‘mezar çömlekleri’ olduğu yönündedir.
1930’larda Fransız jeologlar, bir kümenin yakınında bir mağara kazdılar ve bunun krematoryum görevi gördüğünü belirlediler.
2019’da arkeolog Louise Shewan, Sit alanı-1 olarak adlandırılan Ban Nahoung yakınlarındaki bir yerde küplerin yakınında yaklaşık bir düzine ölü bebeğin 1000 yıllık kalıntılarını ortaya çıkardı.
Bazı yerlerde sadece bir avuç küp varken, Sit alanı-1, 60 dönümden fazla alana dağılmış yaklaşık 400 küp içeriyor.
Üç temel mezar türü ortaya çıkardılar: Tam bir iskeletin yerleştirildiği yer; diğerinde sadece kemik parçalarının gömülü olduğu yer ve üçüncü bir tür ise daha küçük seramik küplerin içine yerleştirilmiştir.
Kalıntıların önceki radyokarbon tarihlemesi, buldukları çoğunun 700 ila 1.200 yıl önce gömüldüğünü gösteriyor.
Şimdi Shewan ve meslektaşları, yaşlarını tahmin etmek için kavanozların altındaki tortuyu inceledi.
Kuvars tortusunun en son güneş ışığına maruz kaldığı zamana dayanan bir teknik olan optik olarak uyarılmış ışıldama kullandılar.
Ekip, cesetlerin çürüyene kadar büyük kavanozlara yerleştirildiğine, ardından kemiklerin yakınlarda gömüldüğüne inanıyor. Farklı toplumların küp alanlarını çeşitli zamanlarda kullanıp kullanmadıkları veya onları yapan insanların torunlarının geleneği devam ettirip ettirmediği açık değildir.
Bazı küpler, süslü taş diskler ve daha küçük kil küpler ile boncuklar ve mücevherler dahil olmak üzere çeşitli başka eserlerle birlikte bulundu.
Süslü yanları aşağı bakacak şekilde gömülü olan disklerin üzerindeki resimlerde hayvanlar, insan figürleri ve eş merkezli daire desenleri yer alıyor.
Her biri silindirik bir şekle sahiptir ve alt kısmı üstten daha geniştir ve çoğunun ağız kenarları vardır, bu da hepsinin kapaklı olduğu spekülasyonlarına yol açar. Nasıl yapıldıkları hakkında çok az şey biliniyor, ancak bazı arkeologlar demir keskilerle oyulduklarını düşünüyor.
Araştırmacılar, PLOS One dergisinde yayınlanan yeni raporlarında, Alan 1’deki bir küpteki kurşun ve uranyum izotoplarını da analiz ettiler ve yaklaşık 8 km uzaklıktaki bir kumtaşı ocağında çıkarıldığını buldular. Siteye nasıl getirildiği hala bilinmiyor, dediler.
Derleyen: Feyza ÇETİNKOL
Bilecik’te Boş Bir Arsada Seramik Bulan Adam 9000 Yılık Tarihin Ortaya Çıkmasını Sağladı
Bilecik’te Boş Bir Arsada Seramik Bulan Adam 9000 Yılık Tarihin Ortaya Çıkmasını Sağladı
/Tibet’teki Gizemli Taş Küplerin Yaşı ve Ritüel Olarak Nasıl Kullanıldığı Tahmin Edildi /