Sıcaklığı Algılayan Yeni Protez Uzuv Kullanıcıların İnsan Dokunuşu Hissi Veriyor 

Sıcaklığı Algılayan Yeni Protez Uzuv Kullanıcıların İnsan Dokunuşu Hissi Veriyor 

İnovasyonun arkasındaki bilim insanlarından oluşan ekibe göre, doğal sıcaklık hissi ilk kez işleyen bir protez uzva dahil edildi. MiniTouch adı verilen cihaz, kullanıcının ameliyat olmasına gerek kalmadan herhangi bir ticari proteze entegre edilebiliyor ve birçok kişinin ampütasyondan sonra kalıcı olarak kaybolduğunu düşündüğü daha insani bir dokunuşu geri kazandırıyor.



Otuz yıldan uzun bir süre önce eli bilekten kesilmiş olan 57 yaşındaki Fabrizio’nun yeni cihazla yaşadığı ilk deneyim çok güçlüydü.

“Araştırmacılardan biri sensörü kendi vücuduna yerleştirdiğinde, hayalet elimle başka bir insanın sıcaklığını hissedebildim. [Bu benim için çok güçlü bir duyguydu, sanki biriyle olan bağlantımı yeniden canlandırmak gibiydi,” diyor Fabrizio.

Ancak pratik faydaları da var. Çevremizde gezinirken beynimiz sürekli olarak duyusal geri bildirime ihtiyaç duyar. Sıcaklığı hissetmek dokunma duyumuzun önemli bir parçasıdır, ancak çalışmanın eş kıdemli yazarı Silvestro Micera’ya göre bu aynı zamanda “robotik ellere hissi geri kazandırmanın son sınırlarından biridir.”

Micera bir başka açıklamasında, “İlk kez, ampute kişilere tüm duyu paletini geri kazandırmaya gerçekten çok yakınız” dedi.

Testlerde Fabrizio, MiniTouch’ı farklı sıcaklıklardaki nesneleri sıralamak için kullanabildi. Sırasıyla soğuk, soğuk ve sıcak su içeren üç özdeş şişe sunulduğunda, MiniTouch, cihaz olmadan sadece yüzde 33’e kıyasla, bunları yüzde 100 doğrulukla ayırt etmesini sağladı. Fabrizio’ya farklı sıcaklıklardaki metal küpleri sıralama görevi verildiğinde de benzer etkileyici sonuçlar elde edildi.

Termal görüntüleme, Fabrizio’dan sıralaması istenen küplerin farklı sıcaklıklarını gösteriyor.Resim kredisi: EPFL Caillet

MiniTouch, protezin parmak uçlarından algıladığı termal bilgiyi ampute kişinin kalan kolundaki sinirlere ileterek çalışır. Ticari protezlerle uyumlu olduğu için, kullanıcıların avantajlardan yararlanmaya başlaması için tamamen yeni bir özel cihaz üretilmesine gerek yoktur.

Fabrizio’nun gözleri bağlandığında ve insan kolu ile protez kolu ayırt etmesi istendiğinde, MiniTouch doğruluk oranını yüzde 60’tan yüzde 80’e çıkardı. Ancak yine de mükemmel değildi ve araştırmacılar bunun nedeninin cilt yumuşaklığı ve dokusu gibi şeylerin sınırlı kalması olduğunu düşünüyor.

Fabrizio’nun gözleri bağlandı ve bir insan kolu ile bir protez arasındaki farkı söylemesi istendi.
Resim kredisi: Med, Muheim ve Iberite ve diğerleri

Yardımcı kıdemli yazar Solaiman Shokur, “Robotik ellerle belirli bir el becerisi seviyesine ulaştığınızda, robotik eli tam potansiyeliyle kullanabilmek için gerçekten duyusal geri bildirime sahip olmanız gerekir” dedi.

“Şimdi hedefimiz dokunma, propriyosepsiyon ve sıcaklık hislerini entegre eden multimodal bir sistem geliştirmek. Bu tür bir sistemle insanlar size ‘bu yumuşak ve sıcak’ ya da ‘bu sert ve soğuk’ diyebilecekler.”

Daha önceki umut verici sonuçları takip eden bu testten sonra bilim insanları cihazlarının teknik açıdan kullanıma hazır olduğunu söylüyor. Ancak klinik kullanıma sunulmadan önce daha fazla güvenlik testine ve diğer iyileştirmelere ihtiyaç duyulacak. Gelecekte MiniTouch’ın protez bir uzuv üzerinde birden fazla noktadan gelen girdileri birleştirdiğini görebiliriz, örneğin insanların ellerinin arkasındaki dokunuşu hissetmelerine izin vermek gibi.

Protez teknolojisi şaşırtıcı derecede uzun bir geçmişe dayanıyor, ancak her zaman gelişiyor – hayvan dostlarımız bile aksiyona katılabilir. Ekip, MiniTouch’ın bu tür cihazlarla ilgili süregelen zorluklardan birine düzgün bir çözüm sağlayacağını umuyor.

Micera sözlerini şöyle sonlandırdı: “Bu çalışma, tüm duyuları geri kazandıran daha doğal el protezlerinin önünü açıyor ve ampute kişilere dokunsal dünyanın daha zengin ve daha doğal bir algısını sunuyor.”

Kaynak: https://www.iflscience.com

Derleyen: Figen Berber 

Mekanik Rahimde “Sentetik İnsan Embriyosu” Yetiştirmek İstiyorlar