Şaşırtan Keşif: Balina Şarkıları Yapısal Olarak İnsan Diline Benziyor!
Batılı araştırmacılar kambur balinaların şarkılarının insan diline benzer bir yapıya sahip olduğunu keşfetti. Bilim insanları, çocukların konuşmalarını incelemeye benzer yöntemler kullanarak balina şarkılarında “dünyadaki tüm dillerin karakteristik istatistiksel kalıplarını” tespit ettiler.
Uzun bir süredir dilin, insanları yeryüzündeki diğer tüm türlerden ayıran benzersiz bir özellik olduğu düşünülüyordu. Ancak yeni bir çalışma, kambur balinaların şarkılarının insan dilleriyle temel özellikleri paylaştığını ortaya koydu.
Dolayısıyla bu bulgu, hayvanlardaki iletişim anlayışımızı derinleştirmekle kalmıyor, aynı zamanda insan dil yeteneklerinin ayrıcalığını da sorgulatıyor.
Çalışma nasıl yürütüldü?
Bilim insanları, balina şarkılarının 8 yıllık kayıtlarını analiz etti ve yapılarının insan diliyle aynı “istatistiksel kalıplara” uyduğunu buldu.
Balina şarkıları: karmaşık bir bilgi aktarım sistemi
Kambur balinalar, bir bireyden diğerine geçen ve popülasyonlar arasında bir tür “kültürel gelenek” gibi yayılan (yukarıdaki videoda olduğu gibi) şaşırtıcı sesleriyle tanınırlar.
Her yeni balina “mevsimi”, insanlarda dilin evrimini anımsatan yeni şarkı unsurları getiriyor.
Ancak şimdiye kadar balina şarkılarının karmaşık bir gramer yapısına sahip olmadığı ve bu nedenle bir dil olarak kabul edilemeyeceği düşünülüyordu.
Şimdi ise yeni bir çalışma, balinaların tekrarlayan ses unsurları kullandığını göstererek geçmiş tezleri çürütüyor. Bunların frekans dağılımı tüm insan dillerindeki kalıplarla eşleşiyor.
Bilim insanları balina şarkılarını nasıl analiz etti?
Araştırmacılar, Yeni Kaledonya sularından alınan balina şarkıları kayıtlarına çocuk konuşması çalışmalarına dayanan teknikler uyguladılar.
Ana yöntem, bebeklerin bir konuşma akışındaki kelimeleri nasıl tanıdıklarını gösteren “ses unsurları arasındaki geçiş olasılıklarını” analiz etmekti.
Analiz şunu ortaya çıkarmıştır: balina sesleri, insan dillerindeki kelime dağarcığına benzer bir ilkeye göre dağılmıştır:
✔ belirli unsurlar diğerlerinden daha sık tekrarlanır;
✔ kombinasyonlar belirli istatistiksel kalıpları takip eder;
‘ayırıcılar’ vardır – insan konuşmasındaki kelimeler arasındaki sınırlara benzer şekilde, bir unsurdan diğerine geçme olasılığının önemli ölçüde düştüğü noktalar.
Profesör Ellen Garland şunları belirtiyor: “Balina şarkılarında dile benzeyen böylesine gizli bir yapı bulmayı beklemiyorduk. Bu keşif, hayvanlar alemindeki karmaşık iletişimin evrimini anlamamıza yardımcı oluyor.”
Balina şarkılarını incelemek neden önemli?
Yeni bir çalışma, karmaşık iletişimin yalnızca insana özgü bir özellik olduğu yönündeki köklü görüşe meydan okuyor.
Balina şarkılarının belirli bir semantik anlamı olmamasına rağmen, yapısal organizasyonu bu iletişimi insan diline bilinen diğer hayvan iletişim biçimlerinden daha yakın kılmaktadır.”
Balina şarkıları ve insan dilinin karşılaştırılabilirliğinin kilit yönleri arasında, araştırmacılar 3 ana yön tanımlamaktadır.
✔ Kültürel aktarım – balina şarkıları zaman içinde evrimleşir ve insanlardaki dil gibi bireyler arasında aktarılır.
Karmaşık yapı – bulunan kalıplar balinalarda gelişmiş bilişsel yeteneklere işaret edebilir.
İnsan gelişimi ile paralellikler – balinalar şarkılarını insan bebeklerinin konuşmayı öğrendiği gibi öğreniyor olabilir.
Profesör Simon Kirby şunları vurguluyor: “Dil evrimine ilişkin anlayışımız yalnızca primatları incelemekten değil, aynı zamanda doğanın diğer bölümlerindeki yakınsak evrim vakalarını analiz etmekten de faydalanabilir”.
Dolayısıyla, kambur balina şarkıları bilinen anlamda tam teşekküllü bir dil olmasa da, yapıları insan dilleriyle bir dizi temel özelliği paylaşmaktadır.
Derleyen: Feyza ÇETİNKOL
Kaynak: Şaşırtan Keşif: Balina Şarkıları Yapısal Olarak İnsan Diline Benziyor!
Tavada Yemek Yaparken Parmağı Yanan Adamın İki Bacağı da Kesildi!