Milyar Yıllık Büyük Kanyon Kayalarının İz Bırakmadan Nasıl Kaybolduğu Nihayet Çözüldü
Bilim insanları, Büyük Kanyon’un en ünlü jeolojik özelliklerinden birinin karmaşık bilmecesini çözmeyi başardılar.
Büyük Kanyon’un kızıl kayalıkları ve uçurumları, yalnızca ABD’nin başlıca cazibe merkezlerinden biri değil, aynı zamanda milyarlarca yıllık jeolojik tarihini kapsayan Dünya tarihi hakkında bir tür ders kitabıdır.
Kanyonun kayalık yamaçlarından aşağı inerseniz, gezegenin neredeyse 2 milyar yıl öncesine “atlayabilirsiniz”. Ancak bu ders kitabı aynı zamanda eksik sayfalar da içeriyor: Bazı bölgelerde, Büyük Kanyon’dan toplam yaşı yaklaşık bir milyar yıllık kayalar iz bırakmadan kayboldu.
Bu gizem bir zamanlar “Büyük Tutarsızlık” olarak adlandırılıyordu ve 150 yıl önce keşfedildiğinden günümüze kadarki sürece jeologları şaşırttı.
Yeni çalışmanın yazarları, bu gizemi çözmeye yaklaştıklarına inanıyorlar. Rodinia adlı eski bir süper kıtanın çöküşü sırasında bir dizi küçük ama güçlü fayın bölgeyi sarsmış olabileceğini gösterdiler.
Bu olay sonucunda kanyonun etrafındaki arazi parçalandı ve tortul kayaçlı taşlar okyanusa aktı. Takımın bulguları, bilim insanlarının Büyük Kanyon için bu kritik dönemde olanların eksik parçalarını doldurmasına yardımcı olabilir.
Jeologlar çalışmalarında, kayalarda ısı yayılımının tarihini izlemenizi sağlayan “termokronoloji” adı verilen bir yöntem kullandılar.
Bilim insanları, jeolojik oluşumlar yer altına gömüldüğünde, yukarıdan gelen baskıların ısınmaya ve değişmeye başlamasına neden olabileceğini göstermiştir. Dolayısıyla bu ısı, bu tür oluşumlardaki minerallerin kimyasında iz bırakır.
Bu yaklaşımı kullanarak, araştırmacılar Büyük Kanyon çevresinden toplanan kaya örneklerini analiz ettiler. Bu özelliğin geçmişinin önceden düşünülenden daha kafa karıştırıcı olabileceğini buldular.
Özellikle kanyonun batı yarısı ve doğu kısmı zaman içinde çeşitli jeolojik bozulmalara maruz kalmış olabilir. Araştırmacılar, bu gerçekler karmaşasını henüz sonuna kadar çözebilmiş değil. Makale Jeoloji dergisinde yayınlandı.
Derleyen: Feyza ÇETİNKOL
Eriyen Buzullar Norveç’teki Viking Sırlarını Ortaya Çıkarıyor
Eriyen Buzullar, Norveç’teki Viking Sırlarını Ortaya Çıkarıyor
Norveç’te eriyen buzullarda, MS 750-1150 yılları arasına tarihlenen ahşap yapıları destekleyen çok sayıda taş temel keşfedildi.
2011 yazı güney Norveç için alışılmadık derecede sıcaktı. Önceki yıllarda yüksek dağ geçitlerinin kar ve buzla tıkandığı yerlerde ekip üyeleri ve araştırmacılar sadece karmakarışık taş yığınları ve erimiş su buldu…
/Milyar Yıllık Büyük Kanyon Kayalarının İz Bırakmadan Nasıl Kaybolduğu Nihayet Çözüldü /