Kimsenin Ummadığı Bir Kültür Dünyanın En Eski Yerleşimlerini İnşa Etti
Orta Avrasyalıların tarımı benimsemesinden binlerce yıl önce, Batı Sibirya’daki yarı arktik avcı-toplayıcı gruplar en eski kalıcı yerleşimlerden bazılarını inşa etti.
Son radyokarbon tarihlendirme, Amnya alanlarındaki tahkimatların yaklaşık 8.000 yıl öncesine dayandığını ortaya koymaktadır. Batı Sibirya taygasında bulunan bu müstahkem yerleşimler, yalnızca çiftçi toplulukların kalıcı yapılar inşa ettiği fikrine meydan okuyor.
Arkeologlardan oluşan uluslararası bir ekip, bu avcı-toplayıcıların bol tayga kaynaklarına dayalı sofistike bir yaşam tarzı sürdürdüğünü öne sürüyor. Tayga, geyik ve ren geyiği sürüleri sağlıyordu ve nehir balıkla doluydu.
Tahkimatlar muhtemelen balık yağı, balık ve et gibi tütsülenmiş ve mevsimlik kullanım için depolanmış fazla gıdayı korumak için inşa edilmiştir. Muhtemelen avcı-toplayıcı grupların yaşadığı Amnya yerleşimleri, bu tür toplulukların yeteneklerine ilişkin geleneksel görüşlere meydan okumaktadır.
Tahkimatlar, akıncılara karşı savunmaya ya da kaynak zengini bir ortamda fazlalıkları yönetmeye hizmet etmiş olabilir. Alanda bulunan karmaşık bir şekilde dekore edilmiş çanak çömlekler muhtemelen yiyecek depolamak için kullanılmıştır.
Tahkimatların amacı belirsizliğini korurken, araştırmacılar yaklaşık 8.000 yıl önce iklimdeki bir değişimin Batı Sibirya’da insan göçünü çeken elverişli koşullar yarattığını düşünüyor.
Balıkçılık ve avcılık stratejilerinin gelişmesi, gıda depolamadaki ilerlemelerle birleşince, korunması gereken bir fazlalık ortaya çıkmış olabilir.
Türkiye’deki Göbekli Tepe gibi dünya çapındaki diğer Taş Devri kaleleriyle yapılan karşılaştırmalar, toplumsal karmaşıklıkla ilgili varsayımlara meydan okumaktadır.
Büyük ölçekli ritüel yapılar olarak tanımlanan ‘kholmy’ höyükleriyle Amnya yerleşimi karmaşıklığı daha da arttırmaktadır. Servet eşitsizliğinin ve topluluk uyumunun ortaya çıkışı, gıda fazlalıklarının yönetilmesinden kaynaklanmış olabilir.
Amnya bölgesinde devam eden araştırmalar, akademik metinlerde yer alan avcı-toplayıcı toplumlara ilişkin geleneksel kavramların yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini vurgulayarak anlayışı derinleştirmeyi amaçlamaktadır.
Derleyen: Feyza ÇETİNKOL
Kaynak: Kimsenin Ummadığı Bir Kültür Dünyanın En Eski Yerleşimlerini İnşa Etti
Enaree’nin Gizemleri: İskitlerin Androjen Şamanları
Tarih boyunca şamanlar dünyanın en önemli uygarlıklarının çoğunda önemli bir rol oynamıştır. Eski İskitler için bu rol, tanrıça Artimpasa’ya tapan, özellikle androjen ve kadınsı bir görünüm benimsemiş erkek rahipler ve şamanlar olan Enaree tarafından üstlenilmiştir.