“Kalp” şeklinde kuyruğu olan yeni bir dinozor, Ohio Üniversitesi’ndeki araştırmacılara göre Kretase döneminde Afrika kıtasında ekosistemlerin nasıl geliştiğine dair yeni ipuçları veriyor.
OHIO ekibi, geçtiğimiz günlerde PLOS ONE’da yayınlanan bir makalede yeni dinozor türlerini tanımladı ve adlandırdı. Şimdilerde, güneybatı Tanzanya’dan NSF tarafından finanse edilen ekip tarafından tarif edilen üçüncü dinozor, yine büyük, uzun boyunlu titanos kuşu grubunun bir başka üyesi. Kısmi iskelet, büyük Doğu Afrika Rift Sistemi’nin batı kolundaki uçurum yüzeyinde açığa çıkan Kretase (~ 100 milyon yıl önce) kayaçlardan elde edildi.
Yeni dinozorun adı Mnyamawamtuka moyowamkia (Mm-nya-ma-wah-mm-too-ka mm-oh-yo-wa-wa-mm-key-ah), Swahili’den “Mtuka’nın hayvanı için türetilen bir isim “Keşfedildiği nehir yatağı (Mtuka) adını alıyor ve kuyruk kemiklerinin benzersiz kalp şekline sahip.”
Mnyamawamtuka’nın ilk keşfi 2004’te olup iskeletin bir kısmının mevsimsel olarak kuru Mtuka nehir yatağına bakan bir uçurum duvarında yüksek bir yerde keşfedildiği ve 2008’de devam eden yıllık kazılarla ortaya çıkarıldı. . Ohio Üniversitesi’nden Dr. Eric Gorscak, “Titanosaurlar en başarılı dinozor gruplarından biriydi. Dinozorlar Çağı’nı sona erdiren kitlesel yok oluş, erken evrim tarihlerinin belirsizliğini sürdürmeye devam ediyor ve Mnyamawamtuka, özellikle hikayenin Afrika tarafları için bu başlangıçları anlatmaya yardımcı oluyor” diyor. Şu anki Araştırma Enstitüsü’nün Doğal Tarih Müzesi’nde (Chicago) ve Chicago’nun hemen dışında Downers Grove’daki Midwestern Üniversitesi’nde yardımcı doçent olarak görev yapmaktadır. Gorscak, “İskeletten gelen bilgi hazinesi, Tanzanya-Malavi sınırının hemen karşısındaki diğer dinozor Malawisaurus’la bazı ilginç benzerliklerin haricinde, bilinen diğer Afrika titanosaurları ile uzaktan ilişkili olduğunu gösteriyor” diyor.
Titanosaurlar en çok Güney Amerika’daki Kretase kayaçlarından bilinmektedir, ancak ekibin diğer çalışmaları arasında Tanzanya, Mısır’da keşfedilen yeni türler ve Afrika kıtasının gezegen üzerindeki dinozor evriminin daha karmaşık bir resmini ortaya çıkaran diğer kısımları var. Ohio Üniversitesi’nde anatomi profesörü ve Gorscak’ın danışmanı olan Dr. Patrick O’Connor, “Mnyamawamtuka ve yakın zamanda keşfettiğimiz diğer dinozorların keşif noktalarını birbirine bağlamak dört boyutlu bir bağlantı kurmak gibi” diyor. “Her yeni keşif, kıta Afrika’sındaki ekosistemlerin Kretase’de nasıl bir yer olduğunu görmek için biraz daha fazla detay katarak geçmişte biyotik değişim hakkında daha bütünsel bir bakış açısı oluşturmamıza olanak sağladı.”
Kazı işlemi birkaç yıl sürdü ve halatlar ve büyük çaplı mekanik ekskavatörler ile çalışan saha ekipleri çalışmaya dahil edildi, bu da sauropod dinozor aile ağacının bu bölümünden daha eksiksiz örneklerden birinin ele geçmesini sağladı. O’Connor, “Ekip üyeleri ilk kazılar için tırmanma donanımları bağışlamasalar, birkaç saha takımının yardımı olmadan, iskelet, Doğu Afrika Rift Sisteminin bu bölümünde oldukça yoğun yağışlı dönemlerde nehre doğru aşınmış olacaktı” diye ekliyor.
Ohio Üniversitesi’nden M. Duane Nellis, “Bu son keşif, Ohio Üniversitesi araştırmacılarının dünyayı bilimsel araştırma arayışlarında nasıl yönlendirdiklerinin bir başka güzel örneği” diyor. “Bu ekip, dünyanın doğası konusunda anlayışımıza kolektif olarak katkıda bulunan çok sayıda önemli keşifler ortaya koydu.”
Mnyamawamtuka ve diğer Tanzanya titanosaurları araştırma ekibi tarafından keşfedilen tek hayvanlar değil. Erken timsahların tuhaf akrabaları, “böcek çiftçiliği” için en eski kanıtlar ve maymunların ve maymunların erken evrimi hakkında hareketlenmeye neden olan ipuçlarının kalıntıları son yıllarda keşfedilmiştir. Doğu Afrika’dan elde edilen bu bulgular, Afrika’nın eski ekosistemlerine çok önemli bir bakış açısı sağlar ve kıtanın başka bir yerinde gelecekteki çalışmalara ivme kazandırmaktadır.
Ulusal Bilim Vakfı’nın Yer Bilimleri Bölümü’ndeki araştırmayı finanse eden bir programın direktörü olan Judy Skog, “Bu yeni dinozor, evrimsel bir değişim döneminde Afrika faunası hakkında bize önemli bilgiler veriyor” diyor. “Keşif, Kretase döneminde paleocoğrafyaya ilişkin görüşler sunuyor. Aynı zamanda Sevgililer Günü’nün bu haftasında kalp şeklinde kuyruk kemikleri olan bir hayvan hakkında da bilgi veriyor.”
Rukwa Rift Havzası’ndaki araştırma ekibinin son bulguları:
- Shingopana songwensis – titanosaurian dinozor, Rukwa Rift Havzası
- Rukwatitan bisepultus – titanosaurian sauropod dinozor, Rukwa Rift Havzası
- Pakasuchus kapilimai – memeli benzeri timsah, Rukwa Rift Havzası
- Maymun-maymun bölünmesi için erken kanıt, Rukwa Rift Havzası Projesi
- Böcek çiftçiliğinin erken kanıtı – Fosil Termit Yuvaları, Rukwa Rift Havzası
Gorscak, “Tanzanya hikayesi henüz bitmedi, ancak Mısır ve Kenya’da devam eden projelerde, yakındaki kayalık bölümlerde hangi paleontolojik ve jeolojik benzerliklerin ve farklılıkların olduğunu sormaya başlamak için yeterince bilgimiz var. Mnyamawamtuka ve diğer keşifleri, Afrika paleontoloji kitabındaki bir sonraki bölümleri yazarken veya okurken göreceğimizden emin değilim. Bu hikayenin bizi nereye götüreceğini görmek beni heyecanlandırıyor.”
Kaynak: https://www.sciencedaily.com/releases/2019/02/190213142720.htm
Çeviren: Bünyamin TAN