İngiltere ve Almanya gökbilimciler ekibi, uzun bir sessizlik döneminden sonra Aralık 2018’de açılan, XTE J1810-197 olarak bilinen garip bir radyo magnetarının gözlemlerini tamamladılar. Bu gözlemlerin sonuçları magnetar özellikleri hakkında daha fazla bilgi sağlıyor.
Magnetarlar, gezegenimizin manyetik alanından katrilyondan fazla kat daha güçlü manyetik alanlara sahip nötron yıldızlarıdır. Magnetarlarda manyetik alanların bozunması, X-ışınları veya radyo dalgaları gibi yüksek enerjili elektromanyetik radyasyon emisyonunu sağlar.
Bugüne kadar, sadece 23 magnetar tespit edildi ve XTE J1810-197, yaklaşık 5.54 saniyelik bir dönüş periyodu ve 2 trilyon G seviyesinde manyetik alan kuvveti, radyo titreşimlerini yayan bilinen dört nesnenin ilki olarak tespit edildi. Bu kaynaktan bir X-ışını patlaması gözlemlendikten bir yıl sonra, 2004 yılında XTE J1810-197’den radyo emisyonu tespit edildi. Yıldız daha sonra, 2008 yılının sonlarına kadar radyo sessiz durumuna girdiğinde çok değişken darbeli radyo yayını sergiledi.
İngiltere, Manchester Üniversitesi’ndeki Jodrell Bank Astrofizik Merkezi’nden Lina Levin liderliğindeki bir grup gökbilimci, XTE J1810-197’nin radyo reaktivasyonunu öngördü ve 2009’da Jodrell Bank Gözlemevi’ndeki (JBO) Lovell teleskobu ile bu magnetarı izlemeye başladı. 8 Aralık 2018’de, bilim adamları bu kaynaktan 1.52 GHz’de parlak bir darbeli radyo sinyali saptadılar, bu da radyo sessizliğinin neredeyse on yılının sonunu işaret ediyordu.
“Radyo sessiz bir durumda neredeyse on yıl geçirdikten sonra, Anomalous X-ray Pulsar XTE J1810–197 Aralık 2018’in başlarında yeniden açıldı. Bu radyo magnetarını,8 Aralık 2018’de radyo yeniden etkinleştirmenin ilk algılamasından bu yana 1,5GHz’de günlük bir kadansla gördük. ”şeklinde gökbilimciler açıklama yaptılar.
Çalışmaya göre XTE J1810–197’nin radyo sinyali profili, ilk tespitinden bu yana önemli ölçüde değişti. Bununla birlikte, bu kaynağın aktif olduğu son seferde gözlemlenenlere kıyasla etkinleştirme çok daha az olduğu için ilk iki ay boyunca gözlemlenen profil değişiyor.
Rradyo sinyali varyasyonları, saatlerden aylara zaman ölçeklerinde 2006’da görülenden çarpıcı bir şekilde daha az önemli olmuştur.
Araştırmacılar, XTE J1810–197’deki spin frekans türevinin büyüklüğünün, ilk 15 gün boyunca en hızlı artışla ,48 günlük veri setinde 2.6 kat arttığını bildirmiştir.
Dahası, gökbilimciler, magnetarın radyo sinyali profilinde görülen 50 milisaniye salınımları, tespit edildikten yaklaşık 10 gün sonra belirlediler. Bu salınımlar 20 Hz karakteristik frekansa sahiptir ve aynı anda farklı frekanslarda ve farklı teleskoplarda görülür. Makalenin yazarları, bu salınımların, nötron yıldız kabuğunda tetiklenen yüzey dalgaları ile geniş bir frekans spektrumuyla ilişkili olabileceğini varsaymaktadır.
Son sözlerinde araştırmacılar, magnetarın radyo sinyali profilinin zaman içinde daha fazla değişiklik gösterip göstermeyeceğini öğrenmek için XTE J1810-197’nin daha fazla izlenmesini önermektedir.
Kaynak: https://www.bizsiziz.com/astronomers-investigate-a-recently-reactivated-radio-magnetar/
Çeviri: Simge Kara