Gezegenlerin Oluşumunu Anlamaya Bir Adım Daha
Bilim insanları Jüpiter’in kütlesinin 11 katı büyüklüğe sahip olan ve genç bir yıldıza sokulmuş halde dönen bir öte gezegen keşfetti. Yeni keşfedilen gezegen, yalnızca 2 milyon yaşındaki yıldızının yörüngesinde her 9 günde bir tam turunu tamamlıyor. Bu özellikleri ile gezegen, bilim insanlarının dev gezegenlerin yıldızlarının yanı başında nasıl hayata geldiklerini anlamalarına yardımcı oluyor.
Gök bilimciler bu keşifleri ile en genç öte gezegenlerden birini keşfetmiş oldular. Dünya’dan yalnızca 450 ışık yılı uzaklıkta, Taurus takım yıldızının içinde bulunan yıldız daha o kadar genç ki, hala kendisini oluşturan toz ve gazdan oluşan bir disk ile çevrelenmiş halde bulunuyor.
CI Tau b adlı gezegen – yeni doğan bir gezegene göre kocaman bir cüsseye sahip – makalelerini geçtiğimiz haftalarda arXiv.org’da yayımlayan Houston’daki Rice University’den gök bilimci Christopher Johns-Krull’a ve çalışma arkadaşlarına göre Jüpiter’in kütlesinin neredeyse 11 katı ağırlığa sahip. Şaşırtıcı olan tarafı ise, gezegenin kozmik zaman ölçeğinde çok kısa bir zaman aralığı olarak sayılabilecek 2 milyon yılda oluşmuş olması olarak yorumlanıyor.
Böyle bebek sayılabilecek öte gezegenler daha önce de keşfedilmiş ancak yıldızlarından uzakta salındıkları veya başka bir deyişle daha uzak mesafede bir yörüngede dolaştıkları tespit edilmişti. CI Tau b ise böyle yeni doğmuş devlerin, çok kısa bir sürede oluşabileceğini ve yıldızlarına çok yakın bir konumda yaşamlarını sürdürebileceğini gösteriyor. Bilim insanları henüz böyle yakın mesafe oluşumlarının, gezegenler daha uzakta oluştuktan sonra giderek yaklaşması ile gerçekleşip gerçekleşmediğini net olarak bilmiyor. Yeni keşfedilen gezegenin bu süreç için yol gösterici olması umuluyor.
Gökbilimciler çeşitli optik ve kızıl ötesi (infrared) teleskoplardan yararlanarak, yıldızdan gelen ışığın frekansındaki, gezegenin kütle-çekim kuvvetinin etkisi ile gerçekleşen periyodik dalgalanmaları belirledi. CI Tau b, 9 günde tamamladığı kısa mesafeli yörüngesinde hareketine devam ederken, yıldızını ileri-geri çekip itiyor. Yıldızdan gelen hem optik hem de infrared ışıkların özelliklerinde gezegene dair ipuçları mevcut ve araştırmacılar yıldızın da genç bir cisim olmasından kaynaklanacak saptırmaları (lekeler dolayısıyla oluşacak yapay sinyaller ve diğer değişkenler) göz ardı ederek keşiflerini ilerletmeyi planlıyor.
Kaynak : EMILY CONOVER, (MAY 31, 2016), Young exoplanet found nestled close to its star, https://www.sciencenews.org/article/young-exoplanet-found-nestled-close-its-star?tgt=nr
Makale Referans : C. M. Johns-Krull et al. A candidate young massive planet in orbit around the classical T Tauri star CI Tau. arXiv:1605.07917. Posted May 25, 2016.
Kapak Görseli : Yapılan keşif, Jüpiter benzeri gezegenlerin nasıl doğduklarını ve gelişimlerinin ilk fazlarının nasıl gerçekleştiğini anlamaya yardımcı oluyor. Telif : C. CARREAU/ESA