Dostluk Yaşlanmayı Yavaşlatıyor: Bilim İnsanları Yunuslarda Bu Etkiyi Keşfetti
Dostluk, doğanın sağlık için en güçlü “ilaçlarından” biri olabilir.
Yeni bir araştırma, güçlü sosyal bağlara sahip erkek şişeburunlu yunusların, daha içine kapanık olanlara göre hücresel düzeyde daha yavaş yaşlandığını ortaya koydu. Bu da ilişkilerin sağlık ve yaşam süresini doğrudan etkileyebileceğini gösteriyor.
Bilim insanları, Batı Avustralya kıyılarındaki Shark Bay’de vahşi Hint-Pasifik şişe burunlu yunuslarını inceledi . Diğer erkeklerle güçlü dostluklar kuran erkeklerin, aynı kronolojik yaştaki yalnız erkeklere göre daha düşük epigenetik yaşa (biyolojik yaşlanmanın moleküler bir göstergesi) sahip olduğunu buldular.
Bu popülasyonda erkekler, on yıllarca sürebilen istikrarlı ittifaklar kurarlar. Bu ortaklıklar, dişilere erişim için birlikte rekabet etmelerine yardımcı olur. Bazı yunuslar bu bağlara büyük yatırım yapar ve yakın “arkadaşlarıyla” çok zaman geçirirken, diğerleri yalnızlığı tercih eder. Bilim insanlarının arkadaşlıkların kalitesinin biyolojik yaşlanma hızıyla ilişkili olup olmadığını test etmelerini sağlayan da bu farklılıktı.
Çalışma nasıl yürütüldü?
Yeni Güney Galler Üniversitesi’nden Livia Gerber liderliğindeki bir ekip, yeni doğandan 29 yaşına kadar değişen yaşlardaki 38 erkekten alınan deri örneklerini analiz etti. Araştırmacılar, sadece yılları saymak yerine, DNA metilasyon desenlerine (yaşla birlikte biriken ve vücuttaki yıpranmayı yansıtan kimyasal “işaretleyiciler”) dayanarak biyolojik yaşı ölçtüler.
Yaklaşık 40 yıllık uzun süreli gözlemler, hangi yunusların en sık bir araya geldiğini belirlememizi sağladı. Erkek yunusların arkadaşlıkları ne kadar istikrarlı ve güçlü olursa, moleküler düzeyde o kadar “genç” göründükleri ortaya çıktı.
Aynı yaştaki yunuslar arasında, sosyal bağların gücündeki her artış için daha sosyal bireylerin biyolojik olarak yaklaşık 1,7 yıl daha genç olduğu gözlemlendi. Bu ilişki, diğer faktörler hesaba katıldıktan sonra bile devam etti.
İlginç bir şekilde, sosyal etkileşimin tüm biçimleri faydalı değildi. Güçlü kişisel bağlantılar yaşlanmayı yavaşlatırken, büyük erkek gruplarına katılım ise tam tersine daha hızlı biyolojik bozulmayla ilişkilendirildi. Bu da, önemli olanın temasların niceliği değil, niteliği olduğunu gösteriyor.
Bilim insanları, büyük gruplar halinde yaşamanın daha fazla sosyal belirsizlik ve strese yol açabileceğini öne sürüyor. Dişi bireyler için yoğun rekabet koşullarında, bu faktörler hücre yaşlanmasını hızlandırabilir. Tersine, güvenilir birkaç ortakla kurulan yakın ittifaklar muhtemelen stres seviyelerini azaltır ve vücudu korur.
Bu bulgular insan araştırmalarıyla örtüşüyor. Önceki çalışmalar, yüksek düzeyde sosyal desteğin, özellikle 50 yaş üstü kişilerde, daha genç bir biyolojik yaşla ilişkili olduğunu göstermiştir. Öte yandan, sosyal izolasyon hastalık ve erken ölüm riskini artırmaktadır.
Yazarlar, çalışmanın gözlemsel nitelikte olduğunu ve doğrudan bir neden-sonuç ilişkisini kanıtlamadığını vurgulamaktadır.
Derleyen: Feyza ÇETİNKOL
Kaynak: Dostluk Yaşlanmayı Yavaşlatıyor: Bilim İnsanları Yunuslarda Bu Etkiyi Keşfetti
Katil Balinalar Videoda Dev Somon Balıklarını Avlamak İçin Yunuslarla İş Birliği Yapıyor