Denisovanlar:Soyu Tükenen Gizemli İnsan Topluluğu
İncelenen DNA’lara göre Denisovanlar binlerce yıldır Sibirya’da yaşıyorlardı ve genetik açıdan Neandertaller’e kıyasla daha fazla ancak modern insanlara göre daha az çeşitliydiler.
Bir zamanlar modern insanlarla çiftleşmiş olan, İnsan soy ağacının soyu tükenmiş ve gizemli dalının üyeleri Neandertaller’den daha çeşiti bir genetiğe sahip. Denisovan olarak adlandırılan bu öncül insanlar, bulgulara göre güney Sibirya’da yaşıyorlardı.
Araştırmacılar 2008 yılında, Sibirya’nın Altay Dağları’ndaki bir mağarada Denisovan olarak bilinen akrabalarımıza ait parmak kemiği ve diş buldular. Genç Denisovan kızının parmak kemiğinden alınan DNA analizinden, Neandertallerle aynı kökeni paylaştıkları bulundu. Ancak bu ortak köken, Neandertallerin günümüz insanıyla paylaştığı genetik benzerlikten farklı değil.
Soyu tükenmiş olan bu türün derinlemesine anlaşılması, modern insan evrimine ışık tutabilir. Örneğin, Denisovan genomunda yapılan analizler, Denisovanlar’ın günümüzde Okyanusya’da yaşayan insanların genomundaki DNA diziliminin %5’ine, Amerikan yerlileri ve Asya karasındaki insanların DNA diziliminin ise %0.2’sine katkı sağladığını ortaya çıkardı. Bilim insanları Denisovanları hala ayrı bir tür olarak gösterse de bu DNA ortaklığı yalnızca modern insanlarla Denisovanlar arasındaki tür içi çiftleşmeyi değil, aynı zamanda yaşayan insanların bazı özelliklerinin kökenini de belirtmektedir.
Almanya, Leipzig’teki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü’nden çalışmadaki yardımcı yazar Svante Pääbo şöyle diyor: “Tibet’teki yüksek irtifalarda düşük oksijen miktarına adaptasyon, Denisovanlar’dan gelmektedir.”
Bilim insanları şimdilerde Denisova mağarasında bulunan iki azı dişini incelediler. Denisovan dişleri, Neandertal ve modern insan dişine kıyasla daha büyük olması ve azı dişinin taç kısmındaki belirgin kalkık noktaların bulunmaması, Denisovanlar’ın ve diğer iki grubun birbirinden ayrı türler olduğunu destekliyor.
Denisovanlar’ın iki azı dişinde yapılan DNA analiziyle daha öncelerde yapılmış Denisovan parmak kemiği analizi, üç örneğin aynı türden üç farklı kişiye ait olduğunu gösteriyor. Örneklerden alınan DNA’lar, her birinin ayrı kişilerden geldiğini gösteren farklılıkları taşıyor.
Pääbo, Live Science’a şöyle diyor: “Bu, Denisovan bireylerinin genetik varyasyonlarına bakabildiğimiz ilk çalışma. Araştırmacılar, genetik açıdan Denisovanlar’ın modern insanlara kıyasla pek çeşitli olmadığını ancak Neandertaller’e kıyasla genetik çeşitliliklerinin daha fazla olduğunu belirtiyor. Bu durum da Denisovanlar’ın uzun bir süre boyunca oldukça fazla sayıda bulunduklarının göstergesidir.”
Ek olarak gen analizlerinde bir azı dişinden alınan DNA’da, diğer azı dişi ve parmak kemiğine kıyasla daha az mutasyon bulundu. Bu durum, azı dişinin diğer örneklerden 60.000 yıl daha eski olduğunu gösteriyor. Aradaki bu yıl farkına dair Pääbo şöyle diyor: “Denisovanlar’ın, günümüzde Güney Sibirya’da bulunan Altay Dağları’nda çok uzun bir süre boyunca yaşadığını ya da farklı periyotlarla uzunca bir zamana yayılmış olduklarını düşünüyoruz.”
Bilim insanları bulgularındaki detayları, 16 Kasım 2015’te Proceedings of the National Academy of Science dergisinde online olarak paylaştı.
Alıntı:http://www.evrimselantropoloji.org/soyu-tukenen-gizemli-insan-toplulugu-denisovanlar/
Kaynak: https://www.scientificamerican.com/article/mysterious-group-of-extinct-humans-was-more-diverse-than-neandertals/
Denisovanlar:Soyu Tükenen Gizemli İnsan Topluluğu