Bir Uzmana Göre Güzellik İçin Yapılan Altın Oran Testi Tamamen Sahte
Amber Heard, kozmetik cerrah Julian De Silva’ya göre dünyanın en güzel yüzlerinden birine sahip. İddia, yakın zamanda Heard’ın (yaygın olarak bildirilen) eski kocası Johnny Depp ile yaptığı davanın ardından yeniden ortaya çıktı.
Ama bu iddia neye dayanıyor?
De Silva’ya göre, Heard “Altın Oran testinde” yüksek puanlar alıyor. Bu test, bir kişinin yüz güzelliğini, yüz oranlarının Altın Oran’a ne kadar yakın olduğuna göre derecelendirir. Ama bu gerçekten güzellik için bir formül mü?
Pisagorcular ve Altın Oran
“İlahi Oran” olarak da adlandırılan Altın Oran’ı ilk olarak Pisagorcular yaklaşık 2400 yıl önce keşfettiler. Yunan sembolü φ ile temsil edilen ve yaklaşık 1.618’e eşit olan “fi” adlı matematiksel bir değerdir.
Pisagorcular, birçok sayıyı mistik, felsefi ve hatta etik öneme sahip olarak gören mistik bir matematikçi kültüydü. Sembol olarak pentagramı seçtiler. Beş katlı simetrileriyle onlar için sağlığı simgeliyordu.
Pentagramlar matematiksel olarak büyüleyicidir, özellikle de merak uyandıran φ oranını gösterdikleri için. Resimdeki pentagramda, dört kalın siyah çizginin uzunluğu her adımda φ kadar uzar. Yani uzun yatay çizgi, kalın kenar uzunluğundan φ daha uzundur.
Benzer şekilde, üçerli iki sıra halinde düzenlenmiş ve büyük bir dairenin içine yerleştirilmiş aynı boyutta altı daire düşünün (aşağıda gösterildiği gibi). Büyük dairenin yarıçapı, küçük dairelerin çapından φ kat daha büyüktür.
(Dairelerde temsil edilen fi)
Altın Oran aynı zamanda ünlü Fibonacci sayı dizisiyle de alakalıdır (1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34…). Sayılar büyüdükçe, bir sayı ile bir sonraki arasındaki oranlar φ’ye daha da yakınlaşır. Örneğin: 13/8 = 1.625, 21/13 = 1.615, 34/21 = 1.619 vb.
Fibonacci sayıları ve onların Altın Oranı matematikte şaşırtıcı derecede yaygındır. Ayrıca doğada da görünürler ve bazı çiçeklerde, çam kozalaklarında ve belirli galaksilerin dönen kollarında hoş sarmallar oluştururlar.
Platon’un idealler diyarı
Pisagorculardan ve onların güzel matematiğe olan aşklarından etkilenen Yunan filozof Platon (MÖ 423-347) fiziksel dünyanın daha güzel ve “gerçek” bir hakikat ve idealler aleminin kusurlu bir yansıması olduğunu öne sürdü. Sonuçta, gerçek hayatta mükemmel üçgenler veya pentagramlar yoktur.
Platon’a göre, bu gerçekler ve idealler, fiziksel dünyada ancak mantıksal akıl yürütme yoluyla ya da parlayabilecekleri simetri ve düzen yaratılarak görülebilir.
Bu, modern bilim ve Isaac Newton’un Hareket Yasaları veya Albert Einstein’ın özel görelilik denklemi: E = mc2 gibi evrensel doğa yasaları varsayımı da dahil olmak üzere Batı düşüncesini büyük ölçüde etkiledi.
Platon’un fikirlerinin destekçilerinden biri Rönesans matematikçisi Luca Pacioli’ydi. 1509’da Pacioli, Leonardo da Vinci’nin çizimleriyle Divina Proportione başlıklı Altın Oran üzerine yazılı bir üçleme yayınladı. Bu etkili çalışma, Altın Oran’a yönelik ilk popüler ilgiyi arttırdı.
Aynı zamanda, insan bedenlerinin ideal olarak belirli ilahi matematiksel oranları karşılaması gerektiğine dair Platoncu fikri destekledi. Da Vinci bu ideali ünlü illüstrasyonu Vitruvius Adamı’nda ifade etmiştir.
Antik sanatta Altın Oran efsanesi
Adolph Zeising, 1854 ve 1884 yılları arasında yayınlanan kitaplarında bu fikri geliştirdi. Son kitabı Der Goldne Schnitt’te, yalnızca bedenlerde değil, aynı zamanda doğada, sanatta, müzikte ve mimaride de en güzel ve temel oranların tümünün Altın Oran ile ilgili olduğunu iddia etti. Bu, antik Yunan sanatının ve mimarisinin Altın Oran’a sahip olduğu ve bu nedenle güzel olduğu yönündeki popüler iddiaya yol açtı.
Ama Mario Livio’nun Altın Oran adlı kitabında anlattığı gibi, bu bir efsane olarak çürütüldü. Antik Yunanlıların matematik ve numeroloji dışında Altın Oran’dan bahsettiğine dair bir kayıt yok ve araştırmalar gösteriyor ki φ antik Yunan sanat ve mimarisinde çok nadiren gözlemleniyor.
2017 yılında dünyanın en güzel binası seçilen Atina’daki Parthenon’un oranları arasında φ olduğu iddia ediliyor. Ancak dikkatli hesaplamalar bu iddianın yanlış olduğunu gösteriyor.
Yine de efsane devam etti. Bugün Altın Oran, sözde görsel güzelliği nedeniyle sanatta, mimaride, fotoğrafçılıkta ve plastik cerrahide destekleniliyor.
Marquardt’ın maskesi
Altın Oran’ı bir güzellik ideali olarak destekleyenler arasında kozmetik cerrah Stephen R. Marquardt da var. 2002 yılında Marquardt, Altın Oran’ın güzel yüz oranlarını belirlediğini bulduğunu iddia etti. Örneğin, ideal bir yüzün burnundan φ kat daha geniş bir ağzı olacağını iddia etti.
Marquardt daha sonra kozmetik cerrahların ve ortodontistlerin yararına “ideal” yüz oranlarını temsil eden geometrik bir yüz maskesi yarattı.Bunu, “ideal, nihai estetik sonucun bir paradigması” şeklinde ifade etti.
Ayrıca maskenin güzelliği objektif olarak değerlendirmek için kullanılabileceğini iddia etti ve bu da Altın Oran testine yol açtı.
Marquardt’ın iddiaları oldukça etkili olmuştur. Plastik cerrahide, genellikle Altın Oran ölçümleri kullanılır ve Altın Oran testini içeren uygulamalar popülerdir.
Altın Oran testi çürütüldü
“Çekici” yüzleri incelemek için Marquardt, film oyuncularının ve modellerin yüz oranlarını ölçtü. İddialarına ve maskesini yapmasına yol açan, bu seçkin insan grubu üzerindeki araştırmasıydı.
Ancak Marquardt’ın iddiaları ve Altın Oran testi o zamandan beri çürütüldü.
Araştırmalar, Marquardt’ın maskesinin Sahra altı Afrikalıları veya Doğu Asyalıları temsil etmediğini ve Güney Kızılderilileri temsil etmediğini gösteriyor.
Aslında, çoğunlukla erkekleştirilmiş Kuzeybatı Avrupalı kadınlardan oluşan küçük nüfusun yüz özelliklerini temsil eder. Bu çalışma, ” popüler modellerde görülen” bir bakışı gösteriyor.
Aslında, yüz oranları algılanan yüz güzelliği ile ilişkili olabilse de, kanıtlar bu oranların biyolojik ve kültürel faktörlere bağlı olduğunu göstermektedir.
2001-2015 Kainat Güzeli yarışmasının kazananları üzerine yapılan bir araştırma, bunu çarpıcı bir şekilde gözler önüne serdi. Bu kazananlar birçok kültürde çok güzel olarak görülüyor.
Bununla birlikte, Kuzeybatı Avrupalı erkekleştirilmiş popüler modellerin aksine, onların yüz oranları ile Marquardt’ın maskesinin Altın Oranı arasındaki korelasyon “istatistiksel olarak önemli ölçüde geçersiz” di.
Yani açıkça güzelliği evrensel olarak belirleyen sihirli bir sayı yoktur.
En adil kim?
Araştırmacılar, ortalama ve simetri, cinsel dimorfizm, cilt dokusu, duygu ve rastgelelik dahil olmak üzere yüz güzelliğinin bazı “Platonik” özelliklerini belirlediler.
Ancak şu anda Altın Oranın φ yüz güzelliğini veya bu konuda herhangi bir görsel güzelliği belirlediğine dair hiçbir kanıt yok.
Bunu (gayri resmi olarak) kendiniz test edebilirsiniz. Aşağıda φ:1, 3:2, 1.414:1, 4:3 ve 1:1 oranlarına sahip dikdörtgenler bulunmaktadır. Bunlardan birinin diğerlerini aşan bir güzelliği var mı?
Kaynak: Science Alert
Çevirmen: Yasemin Aydın
Gerçek İnsan Olmaya Hazır Mısın?
Bir Uzmana Göre Güzellik İçin Yapılan Altın Oran Testi Tamamen Sahte/Bir Uzmana Göre Güzellik İçin Yapılan Altın Oran Testi Tamamen Sahte