Bilim İnsanları Popüler Teoriyi Çürüttü: Stonehenge’in Sunak Taşı Galler’den Gelmedi
Yaklaşık 5.000 yıl önce inşa edilen Stonehenge, binlerce yıldır gizemle örtülüdür. Ancak bilim insanları, Sunak Taşı’nın Galler’den geldiğine dair asırlık bir efsaneyi çürüterek sırlarını çözmeye bir adım daha yaklaştılar.
Yeni araştırmada, bu ilginç Bronz Çağı taşının nereden gelmiş olabileceğini anlamak için ülkenin dört bir yanından 58 kaya örneği analiz edildi.
Wiltshire’daki Salisbury Ovası’nda bulunmasına rağmen, uzmanlar daha önce Altar Kayası’nın ‘egzotik’ doğası nedeniyle batı Galler’deki Mynydd Preseli’den geldiğine inanıyordu.
Ancak bilim insanları şimdi altı tonluk monalitin yüzlerce mil öteye taşınmış olabileceği inancıyla dikkatlerini Midlands’a ve hatta belki de İskoçya’ya çevirdi.
Bilim insanları, ‘Son 100 yıldır Stonehenge Sunak Taşı’nın Anglo-Welsh Havzası’ndaki Güney Galler’in Eski Kırmızı Kumtaşı (ORS) dizilerinden türetildiği düşünülmektedir, ancak belirli bir kaynak yeri tespit edilememiştir’ demektedir.
‘Altar Taşı’nın aslında Anglo-Welsh Havzası’ndaki ORS’den gelmediği sonucuna vardık ve ayrıca Altar Taşı’nın artık esasen Mynydd Preseli’den kaynaklanan kayaların “mavi taş” grubuna dahil edilmemesi gerektiğini öneriyoruz.
“Dikkatler şimdi İskoçya’daki Midland Vadisi ve Orcadian Havzalarının ORS’sinin yanı sıra kuzey İngiltere’nin Permiyen-Triyas’ına çevrilerek bu kumtaşlarından herhangi birinin Stonehenge Sunak Taşı ile eşleşen bir mineralojiye ve jeokimyaya sahip olup olmadığı tespit edilecektir.
Stonehenge’in en belirgin levhaları olan kumtaşı sarsenleri, anıtın bulunduğu yerden sadece 20 mil uzaklıktaki Marlborough Downs’dan yerel olarak temin edilmiştir. Ancak yıkılmış iki sütunun altında kısmen saklı duran Sunak Taşı’nın kökeni yüzyıllardır gizemini korumaktadır.
Önceki araştırmalar, jeolojisinin Wiltshire’da bulunan kayalarla tamamen zıt olduğunu ve 140 mil uzaklıktaki bir taş ocağından kaynaklanmış olabileceğini göstermektedir.
Bu Galler bölgesi, lavların kristalleşip katılaşmadan önce soğumasıyla oluşan Altar Taşı gibi başka ‘mavi taşlara’ da ev sahipliği yapmaktadır.
Ancak yeni araştırmalar, ’80 Taşı’ olarak adlandırılan taşın benzersiz özellikleri nedeniyle mavi taş olarak ‘sınıflandırılması’ gerektiğini öne sürüyor.
106 analiz gerçekleştiren uzmanlar, Altar Taşı’nın alışılmadık derecede yüksek Baryum içeriğine sahip olduğunu söylüyor. Bu, Güney Galler, Galler Sınırları, Batı Midlands ve Somerset’teki kayalardan alınan sadece bir örnekle eşleşti.
Şimdi ekip, Caithness ve hatta İskoçya’daki Orkney’de benzer jeoloji bulma umuduyla kaynak arayışlarını kuzey Britanya’ya doğru genişletti. Eğer Orkney’den kaynaklandıysa, eski inşaatçılar altı tonluk kayayı yaklaşık 682 mil boyunca sürüklemiş olabilirler.
Bu olay, ağır kaldırma makineleri icat edilmeden binlerce yıl önce gerçekleşmiştir. Bilim insanları, ‘Taş çemberlerin inşasında kullanılan monolitler genellikle yerel olarak elde edilir,’ diye ekledi.
Stonehenge’i özel bir ilgi odağı haline getiren, mavi taşların uzun mesafeli taşınmasıdır. “Mavi taşlar aslında dünyanın herhangi bir yerindeki kaynaktan anıt inşaat alanına kadar bilinen en uzun taşıma mesafelerinden birini temsil etmektedir.
Bazı uzmanlar Sunak Taşı’nın Bristol Kanalı’ndan bir salla taşındığını ve son ayağını Salisbury Ovası’na karadan geçirdiğini öne sürmektedir.
Ancak, daha yakın zamanda yapılan çalışmalar bunu sorgulamış ve taşın çok sayıda tepe üzerinden taşınmış olabileceğini öne sürmüştür.
Derleyen: Feyza ÇETİNKOL
Kaynak: Bilim İnsanları Popüler Teoriyi Çürüttü: Stonehenge’in Sunak Taşı Galler’den Gelmedi
Mısır’da Gizemli Bir Su Altı Şehrinde Yeni Hazineler Keşfedildi