Bilim İnsanları Kişinin Doğum Yerinin Tepki Hızını Etkilediğini Kanıtladı
Tepki hızımız, doğduğumuz coğrafyayla doğrudan ilişkilidir. Güney Rusya sakinleri, görsel uyaranlara kuzeydekilere göre önemli ölçüde daha hızlı tepki vermiştir.
Deneye, Avrupa Rusya’sının iklim açısından birbirinden farklı iki bölgesinden gençler katıldı: kuzeydeki Arhangelsk Bölgesi ve güneydeki Volgograd Bölgesi.
Bilim insanları, yalnızca bir ışık sinyaline verilen ortalama tepki süresini değil, aynı zamanda sonuçların istikrarını, hata sayısını ve merkezi sinir sistemi aktivasyonunun genel seviyesini de değerlendirdiler. Bu, beynin “savaş hazırlığı”nın bir göstergesidir.
Güneyli erkeklerin ortalama olarak diğerlerinden daha hızlı tepki verdiği ortaya çıktı. Sinir sistemleri yüksek hızda çalışır ve mükemmel bir tepki kabiliyeti sergiler, ancak bu hızın bir bedeli vardır: daha fazla hata yaparlar ve sözde önleyici eylemlerde bulunurlar – sinyal gelmeden önce bile düğmeye “boşta” basarlar.
Ancak Kuzeyli erkekler tam tersi bir model sergiler. Biraz daha yavaş hareket ederler, ancak daha tutarlı ve daha az hata yaparlar. Sinir sistemleri, inhibisyonun baskın olduğu enerji tasarrufu modunda çalışır.
Bölge kadınların sinir sistemini etkilemiyor
Peki ya kadınlar? Bilim insanları burada da aynı derecede ilginç bir olguyu keşfetti: Açık tenli kadınlar arasında, kuzeyli ve güneyli kadınlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktu.
Sinir sistemleri, bulundukları enlemden bağımsız olarak evrensel ve istikrarlı bir çalışma modu bulmuş gibiydi. Dahası, güneyde kadınlar ortalama olarak yerel erkeklerden daha yavaş tepki verirken, kuzeyde cinsiyetler arasında böyle bir fark yoktu; performansları neredeyse aynıydı.
Her şey evrimle ilgili
Bilim insanları, bu özelliklerin nesillerin farklı doğal ve iklim koşullarına uzun süre uyum sağlamasından kaynaklandığını öne sürüyor. Sert kuzey iklimi, kutup geceleri ve aşırı sıcaklıklar, daha kontrollü, hassas ve enerji açısından verimli bir tepkiyi şekillendirmiş olabilir. Ancak, daha esnek bir ortama sahip güneyde, “hızlı başlangıç” stratejisinin evrimsel olarak avantajlı olduğu kanıtlandı.
Uzun vadede bu, pilotlardan kozmonotlara ve sporculara kadar zorlu koşullar için ekip oluşturma yaklaşımını değiştirebilir. Örneğin, yıldırım hızında tepkilerin önemli olduğu durumlarda, “güney” sinir sistemi tipine sahip adaylar avantajlı olacaktır. Soğukkanlılık ve isabetliliğin gerekli olduğu durumlarda ise, “kuzey” psikofizyolojik yapıya sahip meslektaşları daha iyi performans gösterecektir.
Derleyen: Feyza ÇETİNKOL
Kaynak: Bilim İnsanları Kişinin Doğum Yerinin Tepki Hızını Etkilediğini Kanıtladı