Beynin Korku Bastırma Mekanizmasındaki Çığır Açan Keşif Anksiyete Tedavisini Değiştirebilir mi?
Bilim insanları, beynin içgüdülsel korkularını nasıl geçersiz kıldığına dair çığır açan bir keşifte bulunarak, anksiyete ve travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) gibi rahatsızlıkların tedavisinde devrim yaratabilecek bir süreci ortaya koydu. Bu keşif, fobiler ve mantıksız korkularla başa çıkmaya yardımcı olacak yeni terapilerin önünü açabilir.
Deneyim ve Beynin Korku Bastırma Mekanizması
Beynimiz, doğduğumuzda tehlikelere karşı çeşitli içgüdülsel korku tepkilerine sahiptir. Yüksek sesler veya hızlı yaklaşan nesnelere geri çekilme gibi tepkiler bu duruma örnek verilebilir. Ancak zamanla deneyimlerimiz bu tepkileri geçersiz kılmamıza yardımcı olur. Dr. Sara Mederos ve Profesör Sonja Hofer tarafından yürütülen bir araştırmaya göre, örneğin, çocuklar genellikle havai fişeklerin gürültülü patlamalarından korkmak yerine bu manzaradan keyif almayı öğrenirler.
Araştırmacılar bu olguyu incelemek için fareleri, yırtıcı bir kuşu taklit eden başlarının üzerinde genilşleyen bir gölgeye maruz bıraktı. Başlangıçta fareler sığınak arayarak tepki verdi. Ancak, tekrarlandığında bu tehdit gerçek bir tehlike oluşturmadığında fareler sakin kalmayı öğrendi. Bu davranış, beynin korku tepkilerini bastırmasını incelemek için bir model sundu.
Ventrolateral Genikülat Çekirdek: Beynin Korku Kontrol Merkezi
Önceki çalışmalar, ventrolateral genikülat çekirdeği (vLGN) aktif olduğunda korku tepkilerinin bastırıldığını göstermiştir. Araştırmacılar bu bölgenin görsel tehditlere karşı korkuyu geçersiz kılmadaki rolünü daha derinlemesine incelemeye karar verdi.
Araştırma şu kritik bulguları ortaya koydu:
Görsel Korteksin Rolü: Görsel korteksin belirli bölgeleri korku tepkilerini bastırmayı öğrenmek için hayati öneme sahiptir.
vLGN’de Hafıza Depolama: Öğrenme gerçekleştiğinde, vLGN bu hafızayı depolayarak görsel korteksin bastırmayı sürdürmesi gerekliliğini ortadan kaldırır.
Dr. Mederos, şu açıklamada bulundu: “Belirli kortikal görsel alanlar inaktive edildiğinde hayvanlar korku tepkilerini bastırmayı öğrenemedi. Ancak, hayvanlar kaçmayı bırakmayı öğrendikten sonra serebral korteks artık gerekli olmadı.”
Bellek Depolamaya İlişkin Geleneksel Kavramlara Meydan Okuma
Araştırma, öğrenme ve hafızayla ilgili geleneksel kavramlara meydan okumaktadır. Profesör Hofer, “Serebral korteks uzun zamandır beynin öğrenme ve hafıza merkezi olarak kabul edilirken, aslında bu anıların subkortikal vLGN tarafından depolandığını bulduk” dedi. Bu nöral yolun hayvanların içgüdülsel davranışlarını uyarlamasına olanak sağladığı belirtildi.
Endokannabinoidlerin Rolü
Hücresel ve moleküler seviyede bu sürecin anahtarlı bir mekanizması olduğu ortaya çıktı. Araştırma, korkuyu bastırmayı öğrenmenin vLGN nöronlarında belirli beyin içi haberci moleküller olan endokannabinoidlerin salınmasıyla tetiklendiğini ortaya koydu. Bu moleküller, vLGN nöronlarına inhibitör girdiyi azaltarak aktivitelerini artırmakta ve korku tepkilerini bastırmaktadır.
Anksiyete ve TSSB Tedavisindeki Olası Çıkarımlar
Bu bulgular, fobi, anksiyete ve TSSB gibi durumlarda korku tepkisi düzenlemesinin neden bozulduğuna dair önemli ipuçları sağlayabilir. Profesör Hofer, “Modern insanlar için yırtıcı korkusu daha az önemli olsa da, beyin yolu insanların kaygı ve korkularıyla başa çıkmasına yardımcı olabilir” diye belirtti.
Araştırmacılar vLGN devrelerini ve lokalize endokannabinoid sistemlerini hedef alarak yeni tedavi yaklaşımları geliştirmeyi amaçlamaktadır.
Gelecek Araştırmalar ve Klinik Uygulamalar
Bu çığır açan keşif, laboratuvardan öteye uzanarak klinik araştırmalarla insan beyninde korku tepkilerinin daha ayrıntılı incelenmesini mümkün kılabilir. Nihai hedef, uyumsuz korku tepkileri ve kaygı bozuklukları için etkili, hedefe yönelik tedaviler geliştirmek ve bireylerin yaşam kalitesini arttırmaktır.
Derleyen: Deniz KAFKAS
Kaynak: Beynin Korku Bastırma Mekanizmasındaki Çığır Açan Keşif Anksiyete Tedavisini Değiştirebilir mi?
Duyularımız Saniyede 1 Milyar Bit İşlerken Beynimiz Neden Sadece 10 Bit Düşünüyor?
Duyularımız Saniyede 1 Milyar Bit İşlerken Beynimiz Neden Sadece 10 Bit Düşünüyor?