Kırk yıl geçtikten sonra bile Voyager uzayda hala yolculuğuna devam ediyor
Yalnız mıyız? Kırk yıl önce, NASA roket bilimcileri, tarihteki herhangi bir insan yapımı nesneden daha fazla seyahat edecek olan ikiz insansız uzay gemisi olan Voyager uzay aracını yolculuğa başlatarak bu soruyu cevaplamaya çalıştılar. Hala yolculuklarına devam ediyorlar.
1977’de Florida’nın Cape Canaveral şehrinden Voyager 1 ve 2, yaklaşık iki hafta ara ile fırlatıldığında, bilim insanları güneş sistemindeki dış gezegenler hakkında çok az şey biliyorlardı ve yaklaşmakta olan alan seyahatin kapsamını pek düşünemiyorlardı.
Voyager projesinde çalışan bilim insanı Ed Stone “Hiçbirimiz, 40 yıl önce başlattığımız yolculukta bir şeylerin hala çalışıyor olacağını ve bu öncü yolculuğa devam edeceğini bilmiyorduk” diyor.
Voyager’ın temel görevi, Jüpiter, Uranüs ve Neptün’ü içeren diğer gezegenleri keşfetmekti; aynı zamanda insanlık öyküsünü derin uzaya taşımaktı.
Her Voyager gemisi, bir yabancıyla karşılaşması durumunda, bir milyar yıl veya daha fazla sürecek şekilde inşa edilmiş ve Dünya gezegeni üzerindeki insanlık ve yaşam hakkında önemli bilgiler içeren bir altın kayıttır.
Sesler kuyruklu balina seslerinden, Chuck Berry şarkısı “Johnny B. Goode”den, Beethoven’in Beşinci Senfonisi’nden, bir Japon şakuhachisinden (bir flüt türü), bir Pygmy kızı şarkısından ve 55 dilde selamdan oluşmaktadır.
American gökbilimci Carl Sagan, proje ile ilgili önde gelen bilim insanlarından biri olup o da şu anda 46 yaşında olan oğlu Nick’in sesini kaydetmek istedi.
“Dünya gezegeni çocuklarından merhaba” diyor genç Amerikalı çocuk.
Çin Seddi, teleskoplar, gün batımları, filler, şempanzeyle Jane Goodall, havaalanı, tren, anne sütü ile beslenme, yunuslar ve insan cinsel organlarının görüntüleri dahil olmak üzere toplam 115 resim analog biçimde kodlanmıştır.
Başka dünyaları keşfetmek
İlk önce Voyager 2, 20 Ağustos 1977’de yolculuğuna başladı, ardından 5 Eylül’de daha hızlı ve daha kısa bir yörünge ile önderlik edecek olan Voyager 1 yolculuğuna başladı.
Görev zamanlaması, ihtiyaç duyulan yakıtı en aza indirgeyen gezegenlerin arasından geçmenin “yer çekimi yardımı” desteğinin yanı sıra yalnızca her 175 yılda bir gerçekleşen nadir bir gezegensel hizalanmadan yararlanmaktı.
Ancak Voyager, kısıtlı bütçelerden tutun da 1970’lerdeki modern teknolojinin sınırlarına kadar başından beri pek çok zorlukla karşı karşıya kaldı.
Projedeki bir bilim insanı, Voyager’in kablolarının ağır radyasyona maruz kalıp uzay aracını kızartmasını önlemek için, mutfakta kullanmak üzere mağazalardan satın alınan türde alüminyum folyo kullandığını hatırlıyor.
Daha sonra Başkan Richard Nixon, misyonu iki gezegenli bir uçuş ve beş yıllık ömürle sınırlamak istedi, ancak Voyager’ı inşa eden bilim insanları, her ihtimale karşı daha uzun bir görev planladı.
Kozmik ikili, şimdiye kadar görülen hiçbir şeye benzemeyen Jüpiter’in yüzeyi hakkındaki ayrıntılar ile Büyük Kırmızı Nokta olarak bilinen ve iki Dünya’nın büyüklüğünde olan öfkeli fırtınasıyla birlikte gezegensel özelliklerini ortaya çıkarmaya devam etti.
1973’te başlayan projede görev yapan, Caltech’ten kıdemli araştırmacı ve bilim insanıı Alan Cummings “Bu noktada, bunlar, herhangi bir yer-temelli teleskopun sağlayabileceğinden daha iyi resimlerdi” diyor.
Voyager misyonu, Jüpiter’in uydusu Io’da Dünya dışı ilk aktif yanardağları keşfetti ve Jüpiter’in uydusu Europa’da yüzey altı okyanus bulguları keşfetti.
Satürn’ün Titan’ın güneş sisteminde en çok Dünya benzeri atmosfere sahip olan gök cismi ortaya çıktı, Neptün’ün uydusu Triton’da buzlu gayzerlerin patladığı ortaya çıktı.
5 Eylül 1977 tarihli bu broşür fotoğrafı NASA’nın Cape Canaveral, Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’ndeki NASA’nın Voyager 1 uzay aracının fırlatıldığını gösteriyor.
‘Mavi noktayı önemseyin’
NASA, ünlü misyonun online anılarıyla Jüpiter, Satürn, Neptün ve Uranüs’ü yakınlaştıran Voyager sayesinde “Astronomi ders kitapları geniş çapta yeniden yazıldı ve gezegen astronomi biliminde devrim yarattı” diyor.
Voyager’in yörüngesinde karşılaşması gereken gezegen kalmayınca Carl Sagan, gönderilen geminin son anı için kameralarını Dünya’ya döndürmek durumunda kaldı.
Dört milyar millik (6,4 milyar kilometrelik mesafe) olan imgeler, 1990 yılı Sevgililer Günü’nde çekildi.
Dünya, uzayın derinliğinde bir pixelden bile daha az olan güneş ışınları içerisindeki bir toz lekesi kadar küçük göründü.
Sagan o tarihte düzenlediği basın toplantısında, “Bu perspektif, sahip olduğumuz tek mülkün maviliğini korumak ve beslemek konusundaki sorumluluğumuzun altını çiziyor” dedi.
NASA’nın Voyager 2 uzay aracı, 1989 yılında Neptün ve uydusu Triton ile ilgili ilk görüntüyü verdi. Ağustos 2014’te elde edilen Neptün’ün bu resmi, Voyager 2’nin dar açılı kamerası üzerindeki yeşil ve turuncu filtrelerden alınan son gezegen görüntülerinden üretildi.
Peki onlar şimdi nerede?
Voyager 1, insan yapımı bir uzay gemisinden çok daha uzaklara yolculuk yaptı ve Ağustos 2012 yılında, Dünya’dan yaklaşık 13 milyar mil uzakta olan yıldızlararası uzaya daldı.
Voyager 2 ise yolunda iyi ilerledi ve güneş sistemimizin 4 dış gezegenini uçan tek uzay aracı.
Plutonyumla çalışan uzay gemileri nihayetinde yakıt bitene kadar yollarına devam edecek ve daha sonra Samanyolu galaksisinin merkezinde yörüngede kalacak.
Cummings, kameraların uzun süre önce çalışmayı bıraktıklarını, ancak yaklaşık beş aracın hala veri topladığını söyledi.
Bilim insanları hala Voyager uzay aracını her gün duyuyor ve yaklaşık on yıl boyunca ondan veri almayı bekliyorlar.
Stone, “Hâlâ yeni şeyler keşfediyor; çünkü daha önce hiçbir şeyin gitmediği yerlere gidiyor” diyor.
Kaynak: https://phys.org/news/2017-08-forty-years-voyager-hurtles-space.html
Çeviren: Bünyamin Tan