Gizemli ‘Karanlık Enerji’nin Var Olmayabileceğini İddia Ediyor
Evren gittikçe hızlanan bir şekilde genişlemiyor olabilir, bu şu demektir ki yeni bir çalışmaya göre gizemli ‘karanlık enerji’ aslında var olmayabilir.
Bu sadece bir iddia… 2011’de fizik dalında Nobel Ödülü alan iki araştırma ekibinden üç kozmolog bağımsız olarak yaptıkları araştırmada bir tür patlayan yıldız olan Ia tipi süpernovaların Dünya’nın yakınında olanlardan daha hızlı hareket ettiğini göstermiştir.
1990’ların sonlarında yayınlanan bu ilginç sonuçlar kuvvetli bir şekilde bazı tuhaf güçlerin uzay-zamanlı olarak yayıldığını ileri sürmüştü. Böyle bir güç yoksa evrenin genişlemesinin 13.8 milyar yıl önce Büyük Patlama ile başlamış olması gerekir ki bu da mantıkdışıdır. Bunun yerine, kozmostaki tüm galaksilerin, kara deliklerin ve diğer maddelerin ortaklaşa çekim gücünün yavaşlaması ile azalıyor olması gerekir.
Bu varsayımsal dağılma kuvveti karanlık enerji olarak bilinir hale geldi, çünkü astronomlar gerçekten onun ne olduğunu bilmiyorlardı (ve aslında hala bilmiyorlar).
Fakat Scientific Reports dergisinde 21 Ekim Cuma günü çevrimiçi olarak yayınlanan bu yeni çalışma Nobel Ödülü’nü kazanma sonucunu sorgulamaktadır. Danimarka’daki Kopenhag Üniversitesi’nin Niels Bohr Enstitüsü’nde çalışan başyazar J.T. Nielsen ve çalışma arkadaşları, 1990’lı yıllarda iki araştırma ekibinin istihdam ettiği seviyeden daha yüksek olan farklı bir teorik çerçeve kullanarak 740 Ia tipi süpernovayı analiz etti (Önceki çalışma sadece 70 tanesini incelemişti ve bu sebeple Ia tipi süpernovalar Nielsen’n ekibinin dikkatini çekti).
Yeni analizler, karanlık enerji kavramı ve genişlemenin hızlanması üzerine yalnızca “marjinal kanıt” buldu. Çalışmanın ortak yazarlarından olan İngiltere’deki Oxford Üniversitesi’nden Subir Sarkar “Hızlanmış genişlemenin kanıtı şu şekildedir: en fazla, fizikçilerin “3 sigma” dediği şey. Bu, temel olarak keşfedilmek istenen şey için gerekli olan 5 sigma standardının altındadır” diyor.
Sarkar “Bu sebeple yanıltılıyor olmamız ve karanlık enerjinin açıkça ortaya çıkmasının verileri basitleştirilmiş teorik modelde analiz etmenin bir sonucu olması tamamen mümkündür. Aslında 1930’lu yıllarda oluşturulan bir teori gerçek veri bulunmadan çok önceydi” diye ekledi.
Sarkar “fizikçiler camiasını ikna etmek için birçok gelişme gerekli olacağını” kabul etmekte ki bu ikinci ihtimal aslında gerçeği yansıtabilir. Bu değerlendirme doğru gibi görünüyor; gerçekten de diğer gökbilimciler geri çekildi.
Ohio Eyalet Üniversitesi’nde astrofizikçi olan Paul Sutter şüpheyle yaklaşmaktadır (ve Space.com’un “Expert Voices” bölümüne katkıda bulunanlardandır). Yeni başlayanlar için, Sutter, Nielsen ve diğerlerinin buldukları istatistiksel bağdan çok küçümseyici olmaması gerektiğini düşünmektedir.
Space.com’a “Bilmiyorum, 3 sigma benim için oldukça iyi” diye konuştu. “Çalışmaları açıkça karanlık enerjili bir evrene işaret ediyor.”
Sutter ile Sarkar 3 sigmanın algılanmasının kendilerince tamamen inandırıcı olmadığı konusunda anlaşmaya vardılar, Sutter Ia tipi süpernovanın hareketinin karanlık enerjinin varlığını destekleyen tek kanıt olmaktan uzak olduğunu vurgulamaktadır. Sutter, diğer şeylerin yanı sıra, evrendeki geniş ölçekli yapının gözlemlerinin kozmik mikrodalga arka planındaki salınımları belirtti (Büyük Patlama’dan kalan eski ışık) ve “baryon akustik salınımları” maddenin yoğunluğundaki tekil dalgalanmalardır.
Sutter “Eğer karanlık bir enerjiye sahip olmayan bir evrende yaşasaydık, bu özellikler çoktan kaybolmuş olacaktı” diyor. “Birkaç bağımsız sondadan kanıtlar elde ettik. Hepsi karanlık enerjili bir evrene işaret ediyor. Ve [bu yeni çalışmanın] yazarları bu uzağa sürülen materyalleri sadece el yordamıyla dalgalandırmaya çalışıyorlar.”
Sutter, bu yeni makalenin karanlık enerjiyi daha iyi ele almak için süpernovalı verilerin nasıl kullanılacağını daha iyi anlamalarında bilim adamlarına yardımcı olması gerektiğini söylüyor. Ancak yazarların bunu önermek konusunda haksız bir sıçrama yaptığını düşünüyor. Sarkar’ın öne sürdüğü gibi “standart kozmolojik modelin anahtar direği oldukça titrektir.”
Sutter “Yazarların yapmaya çalıştıkları güçlü iddiaları ortadan kaldırırsanız, bu ilginç bir somun ve cıvata metodolojisi olur” demektedir. “Fakat modern kozmolojinin temellerini sallamaya bile başlamıyor.”
Haber: Mike Wall
Kaynak:: http://www.space.com
Çeviren: Bünyamin TAN